NĂM 2023 THÁNG 4 NGÀY 17
BÁO THANH NIÊN
CẦN MINH BẠCH VẤN
ĐỀ THUA LỖ CỦA EVN
Tiến sĩ Nguyễn Bách Phúc
Chủ tịch Hội Tư vấn Khoa học Công nghệ và Quản
lý TP. HCM HASCON
Viện trưởng Viện Điện - Điện tử - tin học EEI
Tập đoàn Điện lực VN (EVN) báo lỗ hơn 26.000 tỉ đồng cho cả
năm 2022 và tiếp tục lỗ trong quý 1/2023 nên đang chờ được phê duyệt tăng giá
điện. Điều lạ lùng là trong năm vừa qua, hầu hết các công ty điện trên cả nước,
thậm chí cả những công ty con của EVN, đều báo lãi lớn.
Điện sinh hoạt gánh cho sản xuất ?
Công bố từ kết quả kiểm tra chi phí sản xuất
kinh doanh điện trong
2 năm 2021 - 2022 của EVN cho thấy giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2021
là 1.859,9 đồng/kWh; năm 2022 tăng 9,27% lên 2.032,26 đồng/kWh. Trong khi đó,
giá bán lẻ điện bình quân của EVN là hơn 1.864 đồng/kWh. Vì vậy theo EVN, cứ 1
kWh điện bán ra thấp hơn 10,57%, tương đương 200 đồng, so với giá thành sản xuất
kinh doanh điện. Nhưng trên thực tế, giá bán điện của EVN không chỉ có một giá
bình quân mà có rất nhiều mức khác nhau.
Thậm chí, giá bán lẻ điện sinh hoạt cho các gia đình được
tính theo lũy tiến lên đến 6 bậc, từ 1.678 - 2.927 đồng/kWh. Trong đó, điện
sinh hoạt từ bậc 3 (từ 101 - 200 kWh) đã có giá 2.014 đồng/kWh - là chỉ số điện
có đông gia đình sử dụng nhất cao hơn giá bán lẻ điện bình quân; từ 300 - 400
kWh giá vọt lên 2.834 đồng/kWh…
EVN liên tục báo lỗ lớn
trong khi nhiều công ty điện, công ty con vẫn báo lãi
NGỌC THẮNG
Bên cạnh đó, EVN cũng bán điện cho nhiều đối tượng với
nhiều giá khác nhau. Cụ thể, giá bán điện cho ngành sản xuất từ 970 - 2.759 đồng/kWh
tùy vào khung giờ thấp điểm hay cao điểm. Tính ra, giá bán lẻ điện kinh doanh
thấp nhất chỉ bằng 1/2 giá bán lẻ điện bình quân, giá tại giờ bình thường thấp
hơn giá bình quân và giá cao nhất gấp 1,5 lần giá bán lẻ bình quân.
Kế đến là nhóm khách hàng kinh doanh có giá bán điện từ
1.361 - 4.587 đồng/kWh. Nhóm khách hàng cuối cùng là khối hành chính, sự nghiệp
(bệnh viện, chiếu sáng công cộng…) sẽ trả tiền điện với giá dao động từ 1.659 -
1.902 đồng/kWh. Ngoài ra, nhiều khu dân cư, trung tâm thương mại, chợ mua điện
từ EVN theo giá sỉ và phân phối lại cho dân cư cũng sẽ có các giá khác nhau.
TS Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội Tư vấn khoa học công
nghệ và quản lý TP.HCM, nhận định chính sách bán điện thấp hơn giá thành, đặc
biệt bán cho khu vực sản xuất, kinh doanh… "một cách bất thường" đã
gây nên hệ lụy dai dẳng, khó gỡ mà thiệt hại người dân phải gánh chịu. Cụ thể,
với giá bán lẻ điện bình quân hiện nay là 1.864 đồng/kWh, theo báo cáo từ EVN
thì người dân đang được "bù lỗ" gần 200 đồng/kWh, nhưng giá bán lẻ điện
bình quân cho khu vực sản xuất tại khung giờ bình thường chỉ 1.536 đồng/kWh.
Như vậy, người dân sử dụng điện sinh hoạt đang bù lỗ nhiều hơn cho khối doanh
nghiệp, nhà đầu tư.
Vì sao lại có giá điện thấp cho khối doanh nghiệp?
Chính việc bán điện dưới giá thành là một trong những nguyên nhân khiến ngành
điện phải tăng giá bán lẻ điện sinh hoạt để bù lỗ. Cần lưu ý, lượng điện tiêu
thụ dành cho sản xuất kinh doanh còn cao hơn điện thương phẩm phục vụ sinh hoạt.
Số hộ sử dụng điện sinh hoạt trên 600 kWh (bậc tính giá điện cao nhất, gần
3.000 đồng/kWh) trở lên tuy chiếm tỷ lệ thấp nhưng tổng sản lượng tiêu thụ của
khách hàng nhóm này rất cao, ước hơn 10% tổng lượng điện phục vụ sinh hoạt. Thế
nên cần làm rõ giá điện bình quân tăng, trong đó có hay không tình trạng giá điện
sinh hoạt "gánh" cho giá điện sản xuất, đặc biệt khu vực doanh nghiệp
có vốn đầu tư nước ngoài...
Đồ họa: Hồng Sơn
Công ty con của EVN đồng loạt lãi lớn
Đáng nói, theo công bố từ Bộ Công thương, trong khoản
lỗ hơn 26.000 tỉ đồng của năm vừa qua vẫn còn các khoản chưa hạch toán vào giá
thành sản xuất kinh doanh điện. Đó là các khoản chênh lệch tỷ giá theo hợp đồng mua bán điện của các đơn vị phát điện từ năm 2019
- 2022 khoảng hơn 14.700 tỉ đồng. Như vậy nếu cộng khoản này thì số lỗ của EVN
sẽ còn cao hơn.
Trái ngược với tình trạng thua lỗ nặng nề của EVN, hầu
hết các công ty thủy điện, nhiệt điện đều có một năm "bội thu", tăng
trưởng cao so với năm 2021.
Câu chuyện thua lỗ của EVN đã diễn ra nhiều lần trong
khi các công ty điện vẫn liên tục báo lãi. Chi phí sản xuất, hoạt động vẫn cần
công khai, minh bạch, nhất là khi EVN đề xuất tăng giá điện bán lẻ. Giá điện
tăng ảnh hưởng đến đời sống của toàn dân và cả nền kinh tế nên người dân muốn
hiểu rõ câu chuyện là điều tất yếu.
No comments:
Post a Comment