Việc Time bầu chọn Tổng thống Putin vào Top 100 nhân vật ảnh hưởng nhất thế giới đã ghi nhận rõ ràng nhất hiệu quả những nước đi sắc sảo của Putin...
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã được Tạp chí Time của Mỹ bầu chọn vào danh sách “100 nhân vật có ảnh hưởng nhất thế giới” năm 2017, cùng với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trong phần giới thiệu về nhân vật của mình – một trong những tiêu chí quan trọng giúp cho việc bầu chọn của Time, cựu Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev đã nhận xét :
“Mặc dù phải đối mặt với nhiều vấn đề về kinh tế và chính trị kế thừa từ người tiền nhiệm, nhưng Tổng thống Putin đã thành công trong việc ổn định tình hình, bảo vệ nước Nga cũng như tăng cường vị thế về kinh tế”.
 |
| Nhà lãnh đạo Nga đương thời Vladimir Putin |
Nhiều người cho rằng việc Tổng thống Putin được vào Top 100 nhân vật ảnh hưởng nhất thế giới gần như là đương nhiên, vì vị thế siêu cường quân sự của nước Nga, mà chỉ qua việc đóng vai trò chủ chốt trong các cuộc xung đột Syria hay Ukraine là có thể đưa Putin lên vị thế đó.
Tuy nhiên, tiêu chí bầu chọn đối với nhà lãnh đạo tối cao của nước Nga, Time lại dựa trên vấn đề kinh tế - vốn gặp khó khăn trong thời cấm vận, và thể chế chính trị - vốn đang trong quá trình hoàn thiện, điều đó chứng tỏ tầm ảnh hưởng của Tổng thống Putin thực sự rất lớn.
Những nhận diện chuẩn xác của ông Putin
Thei giới phân tích, Tổng thống Putin gặp khó khăn trong quản lý và điều hành đất nước không phải vì nước Nga chưa lớn mạnh, cuộc sống của người Nga chưa giàu mạnh, cũng không phải vì đối thủ và kẻ thù luôn gây bất ổn cho nước Nga, mà vấn đề nằm ở thể chế và nhân sự.
Thể chế của nước Nga chưa hoàn thiện, thậm chí dưới thời chính quyền Tống thống Boris Yeltsin còn không có xu thế hoàn thiện, mà thể hiện ra là nhánh hành pháp lấn át nhánh lập pháp và nhánh tư pháp trong quản lý xã hội và thực thi quyền lực.
Vì vậy, khi chính quyền tháo gỡ nút thắt thì luôn khiến cho nước Nga rơi vào tình trạng ngột ngạt với hiệu ứng “văn bản hành chính đè văn bản luật”. Bởi tình hình đất nước Nga khiến chính quyền nhà nước Nga không thể hoàn thiện thể chế rồi mới thúc đẩy phát triển.
 |
| Thổng thống Putin không có nhiều điều chỉnh nhân sự ở cấp chiến lược |
Trước thực tế nguy hại đó, Tổng thống Putin rất cần một đội ngũ tham mưu xuất sắc. Tuy nhiên, hàng loạt những “tối kiến” của chính phủ Nga tham mưu cho Tổng thống Putin bị cho là những sai lầm khó tha thứ và không dễ sửa chữa.
Khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay Nga thì chính phủ Nga thực hiện cấm vận kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ trong khi kinh tế Nga đang trong vòng vây cấm vận, điều đó khiến cho nước Nga phải hứng chịu hậu quả cấm vận kép sau “sự kiện 17 giây”.
Khi ngân sách thâm hụt lớn, chính phủ Nga thực hiện cắt giảm chế độ phúc lợi dành cho người khuyết tật chỉ vì cho rằng Nga đã thực hiện cao hơn chuẩn của nhiều nước giàu có khác. Đây là một sai lầm nguy hại bởi nó cho thấy Moscow đã hết đường nước Nga quá bế tắc. Chính quyền Nga đã “vạch áo cho người xem lưng”, giúp đối thủ biết rõ nội tình của nước Nga.
Như vậy, cứ mỗi sự kiện xảy ra với nước Nga là là chính phủ Nga lại công bố những biện pháp giải quyết theo cảm tính, không dựa trên luật cơ sở, bộ luật cơ bản để vận dụng, áp dụng.
Cả đối thủ và đối tác đều được lợi từ khoảng trống cơ chế thực thi pháp luật của nước Nga, nhưng nguy hại nhất là giới đầu tư không có niềm tin vào tính ổn định trong chính sách của nhà nước Nga, từ đó khiến cho nước Nga không phải là điểm đến hấp dẫn với nhà đầu tư. Các định chế tài chính quốc tế cũng e dè vì cơ chế “văn bản hành chính đè văn bản luật” tại Nga.
 |
| Tổng thống Putin liên tục điều chỉnh nhân sự ở tầm có thể giúp ông hoàn thiện cơ chế một cách tốt nhất |
Từ thực tế nguy hại đó, yêu cầu đặt ra với chính quyền Nga là phải đột phá vào hoàn thiện thể chế cho nước Nga, song bộ phận tham mưu của Tổng thống Putin lại chưa thể giúp ông có được công cụ tốt nhất để thiện thể chế, đó là cơ chế thực thi pháp luật.
Vì vậy, nhà lãnh đạo Nga đã có nhiều bài toán về nhân sự, nhưng chỉ diễn ra ở tầm có thể giúp ông có những kết quả thực chất cả về hoạch định chính sách lẫn giám sát và thực thi chính sách.
Đây là những dữ liệu quan trong nhất cho việc hoàn thiện cơ chế thực thi pháp luật, từ đó hoàn thiện hệ thống pháp luật – cũng đồng thời là hoàn thiện thể chế chính trị cho nhà nước Nga.
Những thành quả mà nước Nga đạt được trong thời cấm vận cho thấy ông Putin đã tìm ra đúng nút thắt của vấn đề và có cách tháo gỡ rất phù hợp.
Những nước cờ sắc sảo của ông Putin
Theo giới phân tích, Tổng thống Putin đã có những những nước đi đa tác hiệu trong việc tháo gỡ khó khăn bế tắc cho nước Nga qua việc điều chỉnh nhân sự phục vụ cho hoàn thiện cơ chế và khi cơ chế thay đổi thì điều chỉnh nhân sự phục vụ cho hoàn thiện thể chế.
Những ván cờ mới tại nước Nga đã được sắp đặt sau những nước đi ấy của Putin, trong đó việc bổ nhiệm cựu Bộ trưởng Tài chính Nga Alexei Kudrin và việc miễn nhiệm Chánh văn phòng Tổng thống Sergei Ivanov được cho là đã tạo ra hiệu ứng tích cực nhất.
 |
| Trọng dụng lại Alexei Kudrin là một nước cờ sắc sảo của Putin |
Khi ông Alexei Kudrin rời khỏi chính phủ Nga vào năm 2011 rất nhiều người nuối tiếc, bởi những thành quả lớn lao mà ông làm được đã giúp cho nền kinh tế tài chính Nga lành mạnh, người dân Nga có cuộc sống dễ thở hơn.
Khi ông Kudrin rời bỏ chính phủ Nga có thể hiểu rằng nước Nga mất đi một người tài năng giúp nước.
RIA Novosti ngày 27/12/2007 đã nhận định: “Khi Kudrin làm Bộ trưởng Tài chính, chính phủ Nga đã trả hết các khoản nợ nước ngoài đáng kể từ những năm 1990, đưa kinh tế Nga lên vị thế một nền kinh tế có nợ nước ngoài thấp nhất trong số các nền kinh tế lớn.
Mặt khác, nhiều khoản thu từ xuất khẩu đã được tích lũy tạo nên quỹ bình ổn giúp Nga ra khỏi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009 trong tình trạng tốt hơn rất nhiều so với giới chuyên gia kỳ vọng. Các Quỹ bình ổn của Liên bang Nga được coi là sản phẩm của Kudrin”.
Còn the Guardian ngày 26/9/2011 thì cho biết: “Kudrin là tác giả của hơn 15 công trình khoa học trong các lĩnh vực kinh tế và tài chính. Năm 2006 Kudrin nhận giải thưởng Bộ trưởng Tài chính tốt nhất của một quốc gia đang phát triển tại Châu Âu do IMF và WB công bố.
Ông Kudrin nhận gải thưởng Bộ trưởng tài chính của năm 2010 do tạp chí Euromoney bầu chọn”.
 |
| Miễn nhiệm đồng minh Sergei Ivanov là một nước đi đa tác hiệu của Putin |
Giới phân tích cho rằng, việc bổ nhiệm cựu ông Alexei Kudrin vào chức vụ Phó Chủ tịch Hội đồng Kinh tế của tổng thống Nga hồi tháng 4/2016 là một nước cờ sắc sảo của Tổng thống Putin.
Thành quả nước Nga đạt được, như trong Thông điệp Liên bang năm 2017, được nhận diện là có tác động rất lớn từ nước đi này.
Việc Tổng thống Putin miễn nhiệm đồng minh thân cận Sergei Ivanov khỏi chức vụ Chánh văn phòng Tổng thống Nga vào tháng 8/2016, lại là một khía cạnh khác, song độ sắc sảo trong nước cờ này cũng không kém gì việc trọng dụng lại Alexei Kudrin.
Ông S.Ivanov là một người bạn lâu năm, một đồng minh thân cận của ông Putin. Ông S.Ivanov từng là Bộ trưởng Quốc Phòng, rồi Phó Thủ tướng thứ nhất trong chính phủ Nga và năm 2008 từng được xem là ứng viên tổng thống Nga.
Vì vậy, việc miễn nhiệm ông S.Ivanov dấy lên đồn đoán về việc Tổng thống Putin đã ra tay ngăn chặn nguy cơ người đồng minh quan trọng này thách thức quyền lực của ông. Song thực tế đã cho thấy vấn đề lại nằm ở chính phủ Nga và Thủ tướng Medvedev.
Ông Medvedev đã không thể là “một Viktor Chernomyrdin” hay “một Mikhail Fradkov”, có thể xây dựng và lãnh đạo một chính phủ hoạt động hiệu quả trong điều hành kinh tế và quản lý xã hội, đảm bảo cho Kremlin có thể yên tâm, như mong đợi của Tổng thống Putin.
Những chính sách thiếu khả thi trong thời cấm vận đã khiến cho nước Nga mất đi lợi ích nhiều hơn so với dự kiến. Như vậy, việc thay đổi trong bộ máy chính phủ Nga là cần kíp hơn việc thay đổi trong Điện Kremlin, nhưng Tổng thống Putin lại làm ngược lại.
Theo giới phân tích, điều đó có hai lý do. Một là việc thay đổi trong chính phủ Nga có thể diễn ra theo trên hai phương diện thay đổi nhân sự và đổi mới cơ chế. Hai là việc thay đổi nhân sự trong chính phủ Nga có thể gây xáo trộn lớn với chính trường Nga nên cần phải làm từng bước.
 |
| Tổng thống Putin đã tạo ra cơ chế hỗ trợ và kiểm soát chính phủ Nga và thủ tướng Medvedev |
Tuy nhiên, khi cấp tham mưu cao nhất trong Điện Kremlin bị miễn nhiệm thì đó được xem là lời cảnh báo gửi tới chính phủ Nga rằng không ai là không thể đụng đến, ai cũng có thể phải ra đi nếu không phù hợp với chiến lược của nhà nước Nga.
Qua việc đó cho thấy Tổng thống Putin chỉ còn dành cho Thủ tướng Medvedev cơ hội cuối cùng để ông thể hiện khả năng và tầm lãnh đạo.
Người đồng minh thân cận Sergei Ivanov thì được Tổng thống Putin bổ nhiệm làm Đại diện đặc biệt của Tổng thống trong lĩnh vực bảo tồn thiên nhiên - môi trường và giao thông vận tải.
Trong khi chiến lược phát triển kinh tế đối ngoại của Nga đều liên quan đến giao thông vận tải, từ đường hàng không, đường biển đến đường sắt, đường cao tốc, thậm chí cả đường dẫn khí, dầu, như vậy Kremlin sẽ kiểm soát chặt chẽ hơn những huyết mạch của nền kinh tế Nga.
Có thể thấy rằng, Tổng thống Putin đã tạo điều kiện cho bộ đôi S.Ivanov – A.Kudrin phối hợp tốt nhất trong việc tạo đòn bẩy cho chính phủ Nga trong việc xây dựng và hoàn thiện cơ chế.
Việc Time bầu chọn Tổng thống Putin vào Top 100 nhân vật ảnh hưởng nhất thế giới năm 2016 được xem là một sự ghi nhận rõ ràng nhất hiệu quả những nước đi sắc sảo của Putin.
Ngọc Việt
No comments:
Post a Comment