Hội Tư vấn Khoa học Công nghệ và Quản lý TP. HCM HASCON, Viện
Điện - Điện tử - Tin học EEI, xin đăng tải bài viết: Tóm tắt những bất cập về pháp luật của “Báo cáo đầu tư Dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long
Thành”.
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
NAM
HỘI TƯ VẤN KHCN &
QL HASCON Độc
lập – Tự do – Hạnh phúc
--------------------
----------------
Số: 15-033 /HTV
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 06 năm 2015
Tóm tắt những bất cập về pháp luật của “Báo cáo đầu tư Dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long
Thành”
(gửi kèm Văn bản
Kiến nghị trình Quốc hội số 15-033 /HTV, ngày 20/6/2015)
1.
Vi phạm pháp luật
trong việc chấp hành Thông báo của Hội nghị Trung ương lần thứ 11 Khóa 11:
Thông báo của Hội
nghị Trung ương lần thứ 11 Khóa 11 nói rõ, Ban Chấp hành Trung ương Đảng yêu cầu Bộ GTVT trong
quá trình nghiên cứu, tiếp tục hoàn thiện “Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi
đầu tư xây dựng công trình cảng Hàng không Quốc tế Long Thành”, cần lưu ý xác định rõ 9 vấn
đề cốt lõi của Báo cáo. Ban Chấp hành Trung ương Đảng yêu cầu Bộ GTVT phải “Nghiêm túc
lắng nghe và tiếp thu các ý kiến góp ý xác đáng và giải trình rõ những vấn đề
còn có ý kiến khác nhau, nhất là ý kiến phản biện của các tổ chức, cá nhân có
trình độ chuyên môn về các lĩnh vực có liên quan đến Dự án. Bảo đảm tính công
khai, minh bạch; làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, tạo sự thống nhất
cao trong hệ thống Chính trị và sự đồng thuận cao trong xã hội.”
Nhưng thực tế cho
thấy Bộ GTVT đã không những không thực sự thực hiện những yêu cầu này của Trung
ương, mà còn tìm cách đánh lạc hướng, và báo cáo không trung thực với Trung ương.
Những ứng xử này
của Bộ GTVT là vi phạm Thông báo của Hội
nghị Trung ương lần thứ 11. Đó là sự vi phạm pháp luật lớn nhất, bởi vì trong
thể chế của chúng ta sự lãnh đạo của Đảng là tối cao.
2.
Tên gọi của
Báo cáo sai pháp luật:
Theo Luật Xây dựng số16/2003/QH11 ngày 26/11/ 2003, tại
Điều 3 Khoản 16, và Điều 36 khoản2, và Nghị định số 12/2009/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý dự
án đầu tư xây dựng công trình ngày
12 tháng 02 năm 2009, tại Điều 5, thì với công trình SBLT, Chính phủ phải trình Quốc hội Báo cáo
với tên chính xác là “Báo cáo đầu tư xây
dựng công trình cảng Hàng không Quốc tế Long Thành”, từ 1/1/2015 được gọi
là “Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đầu
tư xây dựng công trình cảng Hàng không Quốc tế Long Thành”. Nhưng vừa qua
đã trình Quốc hội “Báo cáo đầu tư dự án
cảng Hàng không Quốc tế Long Thành”, đã sửa cụm từ “xây dựng công trình” thành từ
“dự án”.
Lỗi này thể hiện cung cách làm việc thiếu tôn
trọng Pháp luật, và chứng tỏ tác giả không hiểu rõ văn bản pháp luật, bởi lẽ từ
“Dự án”, theo Luật xây dựng 2003 và Nghị định 12/2009, lại đồng nghĩa với “Báo
cáo nghiên cứu khả thi”, là Báo cáo chỉ được thiết lập sau khi Quốc Hội ra Nghị
quyết về chủ trương đầu tư.
3.
Trình
tự thiết lập Báo cáo là trái Pháp luật
Theo
4 Văn bản pháp luật: Luật Xây dựng số16/2003/QH
11, Nghị định số
12/2009/NĐ-CP, LUẬT QUY HOẠCH ĐÔ THỊ số 30/2009/QH12 ngày 17/06/2009 và NGHỊ ĐỊNH về lập, thẩm
định, phê duyệt và quản lý quy hoạch đô thị số 37/2010/NĐ-CP ngày 07
tháng 4 năm 2010, thì trình tự đầu tư xây dựng
công trình Sân bay Long Thành phải như
sau:
- Chủ đầu tư thuê Tư vấn thiết lập “Báo cáo đầu tư xây dựng công trình” (“Báo cáo nghiên cứu
tiền khả thi đầu tư xây dựng công trình”) trong đó chủ yếu là thiết kế sơ bộ về công trình,
- Quốc Hội thông qua chủ trương đầu
tư
- Trên cơ sở “Báo cáo đầu tư xây dựng công
trình” đã được Quốc Hội thông qua, Chủ đầu tư thuê Tư vấn thiết lập “Quy hoạch
xây dựng chi tiết”, là quy hoạch về sử dụng đất, về không gian kiến trúc,
cảnh quan, môi trường, sao cho phù hợp với Quy hoạch vùng, Quy hoạch chung.
Nhưng Chủ
đầu tư đã làm trái ngược trình tự này, cụ thể:
-
Đầu năm 2011 thiết
lập “Quy hoạch cảng hàng không Quốc tế
Long Thành” (khi chưa thiết lập “Báo cáo đầu tư xây dựng công trình”, khi chưa được Quốc Hội thông qua chủ trương đầu tư)
-
Ngày 8/5/2012,
chọn tư vấn lập “Báo cáo đầu tư xây dựng công trình”
Việc
thiết lập “Quy hoạch” trước khi thiết lập “Báo cáo đầu tư” không chỉ trái
pháp luật, mà thực chât đã gây ra những hậu quả nặng nề
cho Báo cáo, và cho chính công trình nếu được xây dựng mai sau.
4. Cách thiết lập Báo cáo là trái pháp
luật, vì không làm Thiết kế sơ bộ:
Báo cáo
không có phần Thiết kế sơ bộ, là phần đầu tiên, là trụ cột của Báo cáo đầu tư
- Công
việc quan trọng đầu tiên của Thiết kế sơ bộ là phải dự báo chính xác sự tăng
trưởng số lượng hành khách của sân bay, nhưng ở đây đã sử dụng phương pháp hết
sức thô sơ, trên cơ sở những số liệu không chắc chắn, mà không dùng những
phương pháp dự báo khoa học hiện đại để có thể tiến tới
- Thiết
kế sơ bộ xác định quy mô kích thước và các thông số kỹ thuật của sân bay. Nhưng
Báo cáo lại sử dụng những thông số của các quy hoạch trước đó, những quy hoạch
được xây dựng theo trí tưởng tượng của các chuyên gia không phải là chuyên gia
thuộc lĩnh vực đầu tư xây dựng sân bay. Từ đó Báo cáo đã hình dung ra một cái
sân bay “không giống ai”.
- Kết quả
của cái “không giống ai” là sân bay sẽ phi kinh tế, nghĩa là hiệu quả kinh tế
sẽ rất thấp.
5. Nội
dung Báo cáo là nửa vời, trái pháp luật.
Báo
cáo khẳng định quy mô của công trình là 100 triệu hành khách/ năm, sử dụng 5000
ha đất; phân kỳ đầu tư làm 3 giai đoạn, giai đoạn 1 kết thúc năm 2023 với công
suất 25 triệu hành khách/năm, giai đoạn 3 kết thúc năm 2050.
Quốc
Hội khi thông qua chủ trương đầu tư một công trình phải xem xét nhiều chỉ tiêu,
quan trọng nhất và quyết định nhất, là Tổng
vốn đầu tư và hiệu quả kinh tế xã hội của toàn công trình.
Nhưng
Báo cáo lại chỉ trình Quốc Hội 2 chỉ tiêu này của giai đoạn 1 mà thôi.
Chỉ
xin Quốc Hội thông qua “giai đoạn 1 của công trình” là trái luật. Luật Xây dựng
2003, Luật Xây dựng 2014 và Nghị quyết 49/2010/QH12 của Quốc Hội không có điều nào khoản nào quy định Quốc hội
thông qua một phần hoặc một giai đoạn của công trình.
6. Trái pháp luật khi Báo cáo tự tiện quy định
“phần kết cấu hạ tầng không có khả năng thu hồi vốn đầu tư” (trang 48 của Tóm tắt Báo cáo)
Tại sao “phần đầu tư kết cấu hạ tầng” lại “không có khả năng thu
hồi vốn đầu tư”? Không có Luật pháp nào của Việt Nam và Nghị quyết nào của Đảng
Cộng sản VN nói như vậy.
Đồng vốn đầu tư
nhưng không thu hồi có nghĩa là đồng vốn vứt đi. Báo cáo lại chủ trương tước
đoạt và vứt đi đồng vốn của Nhà đầu tư
Trên thế giới không
hề có khái niệm “đầu tư phần kết cấu hạ
tầng không có khả năng thu hồi vốn đầu tư”.
7. Trái
pháp luật khi Báo cáo tự tiện quy định “Vốn đầu tư thực
hiện sẽ được gắn với các dự án đầu tư cụ thể, theo nguyên tắc Nhà nước chỉ đầu tư hoặc hỗ trợ đầu tư phần
kết cấu hạ tầng không có khả năng thu hồi vốn đầu tư” (trang 48 của Tóm tắt
Báo cáo)
Tại sao lại “theo nguyên tắc Nhà nước chỉ đầu tư hoặc hỗ trợ đầu tư phần
kết cấu hạ tầng không có khả năng thu hồi vốn đầu tư”? Không có Luật pháp nào
của Việt Nam và Nghị quyết nào của Đảng Cộng sản VN nói như vậy.
Tiền Nhà nước đầu tư là tiền Ngân sách,
tiền vay ODA, tiền Trái phiếu. Ai cũng biết tiền ngân sách là tiền thuế của
dân, vốn vay ODA và tiền Trái phiếu cuối cùng cũng lấy tiền thuế của dân để trả
nợ, đồng vốn của dân đó tại sao lại đem đầu tư vào thứ “không có khả năng thu hồi”?
Đồng vốn của Nhà nước, của nhân dân đóng
góp xây dựng nền tảng cho công trình, thực chất là đóng góp cho giới tư bản tư
nhân kinh doanh, họ thì được thu lời, trong khi Nhà nước và nhân dân không những
không được thu lời mà còn bị tước đoạt hết đồng vốn đó.
Đó là một hành
vi bóc lột, còn tệ hại hơn sự bóc lột tước đoạt của chế độ nô lệ và chế độ
phong kiến, sự bóc lột và tước đoạt mà chủ nghĩa tư bản cũng không giám làm.
8. Trái pháp luật khi tự tiện quy định “khuyến
khích (các Doanh nghiệp tư nhân trong ngoài nước) đầu tư vào các hạng mục thành
phần dịch vụ khai thác, có khả năng thu hồi vốn đầu tư.”, còn “Nhà nước chỉ đầu tư hoặc hỗ trợ đầu tư phần
kết cấu hạ tầng không có khả năng thu hồi vốn đầu tư” (trang 48 của Tóm tắt
Báo cáo)
Báo cáo khẳng
định rằng các đơn vị tư nhân có quyền kinh doanh lấy lời tại sân bay Long
Thành, còn Nhà nước thì không. Không có
Luật pháp nào của Việt Nam và Nghị quyết nào của Đảng Cộng sản VN nói như vậy.
9.
Ngoài ra, việc chỉ định
thầu gói thầu Tư vấn làm “Báo cáo” này là trái pháp luật:
Theo Luật Đấu thầu số
43/2013/QH13 ngày 26/11/2013:
Nhưng rất
rõ ràng rằng Dịch vụ tư vấn lập “Báo cáo
đầu tư xây dựng công trình cảng Hàng không Quốc tế Long Thành” hoàn toàn không
nằm trong 6 trường hợp này.
Điều 15. Đấu thầu quốc tế, Mục 1: Việc tổ chức đấu thầu quốc tế để lựa chọn nhà thầu
chỉ được thực hiện khi đáp ứng một trong các điều kiện sau đây:
Tiết a: Nhà tài trợ vốn cho gói thầu có yêu cầu tổ
chức đấu thầu quốc tế;
(Sân bay Quốc tế Long Thành chưa có Nhà tài trợ
vốn cho gói thầu, nên không thể thỏa mãn điều kiện này)
Tiết c: Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi
tư vấn, xây lắp, hỗn hợp mà nhà thầu trong nước không có khả năng đáp ứng yêu
cầu thực hiện gói thầu.
(Trong
nước có các Đơn vị tư vấn đầu tư thiết kế Sân bay của bên Hàng không và bên
Quân đội, nên cũng không thể thỏa mãn điều kiện này)
Điều 5. Tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư, Mục 1: Nhà thầu, nhà đầu tư là
tổ chức có tư cách hợp lệ khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
Tiết
h: Phải
liên danh với nhà thầu trong nước hoặc sử dụng nhà thầu phụ trong nước đối với
nhà thầu nước ngoài khi tham dự thầu quốc tế tại Việt Nam, trừ trường hợp nhà
thầu trong nước không đủ năng lực tham gia vào bất kỳ phần công việc nào của
gói thầu.
Tại sao
nhà thầu tư vấn Nhật, đã được chỉ định thầu, mà không thực hiện điều này của
pháp luật Việt Nam?
TM Hội Tư
vấn Khoa học Công nghệ và Quản lý TP HCM HASCON
Chủ tịch
Hội
TS
Nguyễn Bách Phúc
No comments:
Post a Comment