Thành phố Hồ Chí Minh ngày 07/03/2015, xin giới thiệu bài viết của Tiến sĩ Nguyễn Bách Phúc Chủ tịch Hội Tư vấn Khoa học Công nghệ và Quản lý
TP. HCM HASCON, Viện trưởng Viện Điện - Điện tử - tin học EEI
Được biết, UBND TP.HCM đã kiến nghị lập khu kinh tế đặc biệt lên Bộ Kế hoạch và Đầu tư vào tháng 6/2014.
Ngày
24/2/2015,
Theo Website
Văn phòng UBND TP, UBND TP đã giao các sở-ngành
chức năng hoàn chỉnh Đề cương chi tiết nghiên cứu thành lập Khu kinh tế đặc
biệt của TPHCM (gồm khu vực quận 7, huyện Nhà Bè, huyện Cần Giờ, huyện Bình
Chánh); căn cứ đặc trưng, tiềm năng từng quận-huyện để xác định trọng tâm đầu
tư khai thác nhằm tạo điểm nhấn riêng của mỗi nơi; đồng thời nghiên cứu hướng
kết nối với các vùng lân cận.
Ai
cũng biết xây dựng các đặc khu kinh tế là một xu hướng mạnh mẽ, được nhiều quốc
gia theo đuổi, nhất là từ những năm 70 của thế kỷ trước, khi vấn đề hội nhập
kinh tế toàn cầu trở thành bức xúc cho phát triển kinh tế của các quốc gia.
Theo
Công ty Tài chính Quốc tế (IFC), trong báo cáo nghiên cứu năm 2008, kể từ cuối những năm 1970, đã có hơn 3.000
đặc khu kinh tế tại 135 quốc gia, riêng
Việt Nam có 185 khu. Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) hiện đang đầu tư 1 tỷ
USD để hỗ trợ bốn đặc khu kinh tế ở Việt Nam.
Kinh
nghiệm thực tế cho thấy 40 năm qua nhiều đặc khu kinh tế đã rất thành công, tạo
đột phá cho phát triển kinh tế của địa phương và của quốc gia, nhưng cũng còn
nhiều đặc khu kinh tế chưa phát huy được những lợi thế, và chưa hoàn thành được
những kỳ vọng khi mới thành lập.
Thực
ra quyết định thành lập một đặc khu kinh tế thường phải xét rất nhiều yếu tố,
chủ yếu là phân tích nghiêm túc và khoa học những lợi thế, đồng thời cũng phải
nhận thức được những rủi ro. Hơn nữa, sự thành công của đặc khu kinh tế còn phụ
thuộc rất nhiều vào các chính sách, năng lực điều hành, và các biến động của
các yếu tố khách quan.
Đặc
khu kinh tế mà UBND TP.HCM
kiến nghị thành lập vào tháng 6/2014, gồm quận 7, huyện Nhà Bè, huyện Cần Giờ,
huyện Bình Chánh, xin được tạm gọi là “Đặc khu kinh tế Nam Sài Gòn”
Cũng
như tất cả các đặc khu kinh tế khác, việc quyết định thành lập phụ thuộc rất
nhiều yếu tố, đòi hỏi trí tuệ của nhiều cơ quan chức năng, của các chuyên gia
chính trị, xã hội, kinh tế và khoa học.
Chúng
tôi nghĩ rằng Bộ Kế hoạch đầu tư và UBND TP khi quyết định vấn đề này sẽ tham
khảo ý kiến của nhiều cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức xã hội, các tổ chức
khoa học và các nhà chuyên môn.
Chúng
tôi chỉ xin góp hai ý kiến nhỏ, liên quan đến môi trường tự nhiên của thành
phố: ảnh hưởng của dự án đến vấn đề úng ngập của thành phố, và ảnh hưởng của
biến đổi khí hậu lên dự án.
Thứ
nhất, ảnh hưởng của dự án đến vấn đề úng ngập của thành phố:
Ai
cũng biết, TP HCM từ năm 1990 trở lại đây tình trạng úng ngập ngày càng nặng
nề, mặc dù chính quyền TP đã có rất nhiều chương trình chống úng ngập, đã bỏ ra
rất nhiều tiền, nhưng ai cũng nói “càng chống càng ngập”. Tại sao? Phân tích
nguyên nhân của tình trạng này đã có nhiều ý kiến. Riêng chúng tôi đã nhiều lần
phát biểu trên báo chí, trên truyền hình, trong các hội nghị, hội thảo trong
nước và quốc tế, rằng nguyên nhân chính của tình trạng này là chúng ta đã không
chú ý đến yếu tố úng ngập trong quy hoạch xây dựng và phát triển thành phố. Cụ
thể là khi thiết lập các quy hoạch xây dựng và phát triển từ năm 1990 đến nay
chúng ta chưa hề xét đến yếu tố chống ngập. Từ đó dẫn đến sai lầm tai hại là: hủy hoại hoặc ngăn
cản các vùng chứa nước mưa và triều cường ở phía Nam SG, như đắp đê ngăn mặn,
cải tạo đất ở Huyện Cần Giờ, Huyện Nhà Bè, như lấp hết hồ ao, kênh rạch và các
vùng trũng ở phía Nam SG để xây dựng đường xá, khu dân cư, khu công nghiệp (khu
Phú Mỹ Hưng, khu Hiệp Phước…)
Lưu ý rằng, quy hoạch phát triển SG của người Pháp là
hướng lên phía Tây bắc và Bắc, tức là phát triển về phía Củ Chi, Thủ Đức, Biên
Hòa, còn Nam SG để giành vùng trũng để chứa lũ và triều cường.
Như vậy nếu chúng ta xây dựng đặc khu kinh tế ở Nam SG
trùm lên cả 4 huyện, thì biết bao nhiêu công trình sẽ mọc lên, như đường sá,
nhà máy, xí nghiệp, trường học, bệnh viện và các công trình công cộng khác, sẽ
tiếp tục san nền, nâng mặt bằng. Và khi trên 4 huyện hình thành đặc khu kinh tế,
thì có lẽ tình trạng úng ngập của thành phố sẽ tăng lên nhiều lần.
Ví dụ, do việc
xây dựng các công trình ở Nam SG, kết quả là đỉnh triều cường từ năm 1990 đến
năm 2014 đã tăng từ 1,27 m lên 1,60 m (tăng 33 cm) (mặc dù mực nước biển chỉ
dâng gần 2 cm). Khi xây xong đặc khu kinh tế Nam SG, thì đỉnh triều cường sẽ
bao nhiêu, khoa học có thể tính toán được, nhưng cũng có thể ước lượng gần
đúng, chí ít cũng tăng thêm 40 cm đến 50 cm, và lúc ấy tất cả Q.1, Q.2, Q.3, Q.4,
Q.5, Q.6, Q.7, Q.8, Bình Chánh, Nhà Bè sẽ ngập trong đỉnh triều cường.
Thứ hai, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu lên dự án:
Ai cũng biết, một trong những tác động của biến đổi
khí hậu là nước biển dâng. Theo tính toán của Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông
thôn thì khoảng 50 năm sau, mực nước biển ở vùng Nam Bộ VN sẽ dâng lên 1,5 m
đến 2 m, nghĩa là cả thành phố SG ngập trong nước biển. Vậy hôm nay chúng ta
xây dựng đặc khu kinh tế Nam SG thì sẽ phải tính sao đây để đối phó với nước
biển dâng?
Trên đây là ý kiến riêng của chúng tôi, có thể chưa
chính xác, hy vọng các cơ quan chức năng và các chuyên gia sẽ nghiên cứu toàn
diện, kĩ càng và có những giải đáp xác quyết.
No comments:
Post a Comment