http://laodong.com.vn/khoa-hoc/cac-nha-khoa-hoc-dao-y-tuong-cua-mot-ky-su/95968.bld, "Các nhà khoa học đạo ý tưởng của một kỹ sư?"
Công trình "thoát lũ ra biển Tây" của cố GS Nguyễn Sinh Huy (mất ngày 22.9.2012) và PGS-TS Hồ Văn Chín (hiện công tác tại Viện Địa lý và Tài nguyên) vừa được Ban Tổ chức Giải thưởng Nhân tài đất Việt 2012 trao giải thưởng khoa học tự nhiên Việt Nam, đã bị tố “đạo” ý tưởng. Câu chuyện nghiêm trọng hơn vì liên quan đến những giáo sư, tiến sĩ đầu ngành.
Đăng ký bản quyền ý tưởng
Tiếp xúc với PV Thanh Niên, kỹ sư Doãn Mạnh Dũng bức xúc: “Nhóm tác giả chuyển lũ về hướng tây đã không trung thực”; đồng thời khẳng định: “Ý tưởng chuyển lũ về hướng tây đã được tôi thực hiện từ rất sớm. Họ (ông Nguyễn Sinh Huy và ông Hồ Văn Chín - PV) chỉ là những người thực hiện theo ý tưởng khoa học của tôi mà thôi”.
 Ông Dũng và 12 văn bằng sáng chế, bản quyền - Ảnh: Lê Nga |
Để chứng minh, ông Dũng lôi ra hàng tập tài liệu, có những cái đã ố vàng. Theo ông Dũng, ngày2.7.1996, ông cùng ông Nguyễn Văn Tiềm (nguyên Giám đốc VOSCO - Hải Phòng) đi Rạch Giá - Hà Tiên - Tân Châu. Khi đến Rạch Giá, thấy cây lâu năm mọc sát bờ biển, ông Dũng dừng lại xem xét, hỏi người dân thì được biết thủy triều ở đây là nhật triều (khoảng 80 cm/ngày/lần), biên độ thấp. Ông Dũng giải thích: “Ta hình dung thủy triều như một cái bơm vô hình. Thủy triều bờ biển Đông là bán nhật triều không đều, thủy triều bờ biển phía tây là nhật triều. Như vậy thủy triều hai bên lệch nhau. Khi triều cường phía đông cao, ta cắt lũ về phía tây”.
|
Về lại TP.HCM, hai tuần sau, ông Dũng hoàn thành chiến lược cắt lũ về hướng tây. “Giải pháp tôi đưa ra mang tính toàn cục là vừa chống lũ và phải kết hợp chống hạn trong mùa khô bằng hồ tràn. Tức là phải xây dựng 2 hồ: hồ Vĩnh Hưng ở Đồng Tháp Mười đón lũ từ Campuchia qua và hồ từ tây bắc TX.Long Xuyên về tây bắc Rạch Giá, rộng 1.500 m và dài 55 km”.
Ngày 30.8.1996, ông Dũng công bố lý thuyết chuyển lũ về vịnh Thái Lan với bài viết: “Chống lũ lụt và chống hạn cho ĐBSCL - Đưa lũ về hướng có thủy triều thấp bằng giải pháp hồ tràn” đăng trên Báo Khoa học phổ thông TP.HCM số 697. Ngày 25.7.1997, ông Dũng đăng tiếp bài viết: “Ứng dụng quy luật thủy triều để chọn cửa xả lũ về vịnh Thái Lan” cũng trên Báo Khoa học phổ thông TP.HCM số 743.
Tháng 7.1996, công trình nghiên cứu chuyển lũ này đã được ông Dũng đăng ký bản quyền tại Sở Khoa học - Công nghệ và Môi trường TP.HCM. Đến tháng 10.1996, Cục Bản quyền tác giả cấp “Giấy chứng nhận bản quyền” cho công trình nghiên cứu của ông Dũng.
Ông Dũng còn cung cấp thêm thông tin, ngày 23.7.1996, thông qua thầy Dương Phương (một giảng sư của Trường ĐH Giao thông Đường thủy) chuyển tài liệu nói trên cho GS Nguyễn Văn Hiệu (lúc đó ông Hiệu là Giám đốc Trung tâm khoa học tự nhiên và công nghệ quốc gia, hiện là Chủ tịch Hội đồng Chung khảo Giải Nhân tài đất Việt). Sau đó, GS Hiệu có thư tay đưa ông Phương chuyển tài liệu này cho ông Hồ Văn Chín. Sau đó, ông Dũng không còn nhận được bất kỳ tin tức nào. Theo văn bản chuyển đến Báo Thanh Niên, GS Hiệu thừa nhận: “Đầu tháng 8.1996, anh Phương có chuyển đến tôi tập tài liệu. Tôi không đọc mà trao lại cho anh Phương cùng với thư tay bảo chuyển cho ông Chín, rồi ông Chín chuyển cho GS Huy. Khi đó tôi đã đề nghị GS Huy mời tất cả những đồng nghiệp có cùng ý kiến tham gia tính toán thiết kế hệ thống công trình nhưng GS Huy không mời ông Dũng. Đó là vì hai người đặt ra hai mục đích khác nhau”.
Trùng hay đạo ý tưởng ?
Xem xét đề tài chuyển lũ về hướng tây của nhóm tác giả Hồ Văn Chín, Nguyễn Sinh Huy và của ông Doãn Mạnh Dũng, có thể thấy cả hai có cùng ý tưởng việc chuyển lũ về vịnh Thái Lan. Tuy nhiên, giải pháp thực hiện thì khác nhau. Ông Dũng xây dựng giải pháp hồ tràn đưa lũ về Rạch Giá ra biển. Còn giải pháp của ông Chín và đồng sự thì kiểm soát lũ tràn ở 7 cầu từ núi Sam đến Tịnh Biên. “Khi lũ từ Campuchia tràn xuống thì chặn lại chờ tới đỉnh lũ mới xả ra, đưa nguồn nước vào vùng đất hoang hóa. Để thực hiện ý tưởng này, chúng tôi đã đề xuất làm đê nam kinh Vĩnh Tế, xây 2 cống điều chỉnh lũ ở Tha La và Trà Sư tỉnh An Giang. Xây cây cầu cạn Tịnh Biên 300 m để cho lũ tràn và cuối cùng là xây dựng kênh T 5 (kênh Võ Văn Kiệt) để lũ thoát ra biển”, ông Chín giải thích.
Trao đổi với PV về việc bị tố “đạo” ý tưởng, ông Chín nói: “Đề tài nghiên cứu chuyển lũ về hướng tây là vấn đề lớn, chuyện của Chính phủ, chứ không phải chuyện cá nhân”. Theo ông Chín, xuất phát từ Hội nghị khoa học “Sử dụng tài nguyên nước và hạn chế hậu quả lũ lụt vùng Đồng Tháp Mười" vào tháng11.1995 do Trung tâm khoa học tự nhiên và công nghệ quốc gia tổ chức, có Thủ tướng Võ Văn Kiệt dự; từ đó, mới có chuyện “sống chung với lũ”. "Sau hội nghị, chúng tôi mới chọn đề tài để nghiên cứu. Qua 10 năm nghiên cứu vùng Tứ giác Long Xuyên (từ năm 1987) chúng tôi phát hiện ra dòng sông cổ, phát hiện ra lũ kín, lũ mở và hướng đi của lũ từ Tứ giác Long Xuyên đổ ra biển và nam sông Hậu là ý tưởng cho việc chuyển lũ về hướng tây. Đề tài nghiên cứu hoàn thành vào năm 1997”.
Ông Chín còn trưng ra một văn bản đã nhuốm màu thời gian đề ngày 21.9.1996 do ông Hiệu ký xin thêm 400 triệu đồng để tiếp tục nghiên cứu đề tài chuyển lũ ra biển Tây (theo chỉ đạo của Thủ tướng Võ Văn Kiệt phải hoàn thành trong quý 4/1996).
"Công trình của tập thể"
BTC Giải Nhân tài đất Việt cung cấp cho PV Quyết định 99/TTg ngày 9.2.1996 của Thủ tướng Võ Văn Kiệt, chỉ đạo: “Nghiên cứu các biện pháp thoát lũ tràn từ biên giới Campuchia theo hướng đưa qua sông Vàm Cỏ và vịnh Thái Lan”. Từ những bằng chứng này, GS Hiệu cho rằng không có việc GS Huy vi phạm bản quyền của ông Dũng.
PGS Đỗ Trường Thiện, Trưởng ban Ứng dụng và triển khai công nghệ (Viện Khoa học - Công nghệ) cho rằng, đây là công trình có sự tham gia của tập thể, không chỉ là của các nhà khoa học thuần túy mà là kết hợp ý tưởng của các nhà khoa học, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Ý tưởng đưa ra mới chỉ là lý thuyết, nếu không có sự chỉ đạo của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt thì không thể thực hiện.
Lê Nga - Thu Hằng
Các nhà khoa học đạo ý tưởng của một kỹ sư?
Mới đây, trên phương tiện truyền thông rộ lên chuyện một kỹ sư “tố cáo” bị “đạo” ý tưởng trong “Công trình thoát lũ ra biển Tây”.
Nhờ có công trình thoát lũ ra biển Tây, người dân đầu nguồn An Giang không chỉ bảo vệ ăn chắc sản xuất lúa mà còn khai thác được lợi thế tôm, cá mùa nước lũ mang lạ
Để giúp bạn đọc có cái nhìn đa diện, nhiều chiều hơn, Báo Lao Động có loạt bài về vấn đề này. Rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp gần xa. Bởi vấn đề càng trở nên nhạy cảm, do không chỉ liên quan đến tên tuổi những nhà khoa học đầu ngành, mà còn ảnh hưởng đến uy tín khoa học của quốc gia với một công trình có một tầm vóc đặc biệt…
Bài 1: Công trình thoát lũ ra biển Tây - Thành tựu của nhiều thế hệ
Ông Nguyễn Minh Nhị - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, người gắn bó suốt quá trình khai thác Tứ giác Long Xuyên - (TGLX - 1988-1999) trên nhiều cương vị lãnh đạo - đã khẳng định: Việc Ban tổ chức Giải thưởng Nhân tài đất Việt 2012 trao giải thưởng khoa học tự nhiên Việt Nam cho cố GS Nguyễn Sinh Huy và PGS-TS Hồ Chín cho công trình “Thoát lũ ra biển Tây” (CT TLBT) là đúng, nhưng chưa đủ. Xin giới thiệu toàn văn bài viết của ông Nguyễn Minh Nhị về vấn đề này.
CT TLBT là một phần trong kế hoạch thủy lợi toàn vùng TGLX được khởi động từ năm 1988. Những ngày đầu, thủy lợi vùng TGLX được quy hoạch với hệ thống kênh cấp II, B đáy 8 mét, gồm các kênh T6, T5, T4, T3... Tuy nhiên do không có vốn và do sự e ngại: Các kinh nối vào kinh Vĩnh Tế thì sẽ bị mất nước ngọt và mặn sẽ xâm nhập nên chưa kịp triển khai.
Mãi đến năm 1991, khi công tác khai hoang theo kiểu “cuốn chiếu” từ phía tây sông Hậu vào cuối phần đất An Giang giáp ranh với Kiên Giang thì đụng vào “túi phèn” giữa TGLX, lúc này Bộ Thủy lợi mới tiến hành nạo vét kinh Tám Ngàn, đào các kênh phía nam Tám Ngàn và năm 1996 đào xong kênh T6 (bắc Tám Ngàn)... Trong thời gian này An Giang cũng tự lực đào mới các kênh trong vùng, nhưng sản xuất nhiều năm liền mất trắng do không thoát được phèn ra biển Tây. Bởi một mình kênh Tám Ngàn và kênh T6 (nối vàm vào kinh Mới) không thông tuyến nên không rửa phèn hiệu quả.
Những năm này ngập lụt diễn ra cũng rất phức tạp... Trước tình hình đó nhiều cán bộ Bộ Thủy lợi, kể cả Bộ trưởng Nguyễn Cảnh Dinh, Nguyễn Công Tạn..., nhất là Thủ tướng Võ Văn Kiệt nhiều lần về tận nơi khảo sát tìm hướng giải quyết.
Mùa khô năm 1996, Thủ tướng Võ Văn Kiệt đích thân đi khảo sát toàn vùng, cùng đi có GS-VS Nguyễn Văn Hiệu, PGS-TS Hồ Chín, GS-TS Nguyễn Sinh Huy, TS Tô Văn Trường và đồng chí Nguyễn Văn Thượng..., cùng địa phương tìm cách thoát lũ, rước ngọt, rửa “cái rốn phèn” của hai tỉnh.
Ngày 25.7.1996, tại đầu kênh T5 (Vĩnh Gia - Tri Tôn), nay là Công viên Võ Văn Kiệt, Thủ tướng quyết định phóng tuyến kinh T5 - Tuần Thống. Ngày 22.4.1997 khởi công và ngày 30.8.1997 hoàn thành. Kinh T5 với tổng chiều dài 36.700 mét, mặt rộng từ 30 - 36 mét, đáy 20 mét, sâu 3 mét, tổng khối lượng đào 5.608.000m3, đất đắp nền đường giao thông và tuyến dân cư 710.335m3. Tổng kinh phí gần 98 tỉ đồng.
Hệ thống công trình thoát lũ, trục chính là kinh Võ Văn Kiệt hiện nay, từ quy hoạch hệ thống thủy lợi kinh cấp II và từ ý tưởng của địa phương về hướng thoát lũ - rước ngọt cho TGLX được các nhà khoa học nâng lên thành hệ thống thoát lũ thẳng ra biển Tây, rước nước bạc - phù sa đầu mùa (khoảng tháng 7-8-9 dương lịch, tức sau 5.5 âm lịch hằng năm) qua các kinh trục dọc quốc lộ 91 (Châu Đốc - Long Xuyên) vào sâu toàn vùng TGLX; thay vì theo thông lệ, thời điểm đó nước lũ (không mang phù sa) từ Campuchia qua 7 cấu đoạn Châu Đốc - Nhà Bàn vào nội đồng Tứ Giác khoảng 2.400m3/giây, nước lũ lên nhanh, làm dội nước bạc tại các đầu vàm kinh trục (Kinh Đào, Vịnh Tre, Cây Dương...), không cho phù sa qua các kinh trục vào sâu vùng tứ giác quá 5km. Bí quyết để xử cái “rốn phèn” TGLX là chỗ này. Còn việc thoát lũ để hạn chế ngập lúa hè thu tháng 8 là có yêu cầu nhưng không phải là chủ yếu.
Từ yêu cầu bức thiết thành bí quyết, các nhà khoa học đã định ra một hệ thống các công trình thủy lợi trong vùng TGLX. Ngoài hệ thống các kinh trục thoát lũ (T6,T5,T4...), còn nạo vét, mở rộng kinh Vĩnh Tế, lấy đất đắp đê bờ nam; bịt 7 cầu và xây hai đập caosu đầu vàm kinh Tha La, Trà Sư để điều tiết lũ; mở cầu cạn Xuân Tô trên quốc lộ 91 giáp quốc lộ 2 Campuchia (Lộ Đứt); đào nối dài kinh T6 (qua Núi Nước, cầu sắt Vĩnh Thông - huyện Tri Tôn) mở vàm nối vào Vĩnh Tế, làm tăng khả năng thoát lũ của T6 lên rõ rệt (chỉ kém T5) và cả kinh Vĩnh Tế.
Ở phía Kiên Giang, các cống ngăn mặn, nâng cấp quốc lộ 80 và xây mới các cầu trên quốc lộ 80 cũng đồng thời tiến hành. Việc nối dài T6 và mở cầu cạn Xuân Tô do địa phương và các anh Hiệu, anh Huy, Hồ Chín, Sáu Thượng và anh Tạn trực tiếp khảo sát và đề xuất Thủ tướng quyết định (bổ sung). Hệ thống công trình điều tiết lũ, rước ngọt phù sa, thoát lũ - rửa phèn, ngăn mặn, bố trí lại lao động, bố trí lại dân cư, lập thêm hai xã mới ở An Giang và huyện mới Giang Thành, tỉnh Kiên Giang... trong vùng TGLX tương đối hoàn chỉnh như hôm nay.
Là người trong cuộc, vả lại đã nghỉ hưu 7 năm rồi, tôi không muốn mất thời giờ để tranh luận xem ai “đạo” ý tưởng của ai. Nhưng như đã trình bày, CT TLBT là thành tựu mà nhiều thế hệ đã đổ mồ hôi và nước mắt mới có được. Bởi lúc đầu bàn thảo, quyết định và cả lúc thi công cho đến những năm 2000, không ít người, kể cả nhà khoa học, cán bộ quản lý ngành và địa phương có ý kiến khác, thậm chí rất gay gắt, giận dỗi, thách thức... Nhưng phải nói nhờ cái tâm, cái tầm và bản lĩnh Võ Văn Kiệt mới có công trình này!
Kế đến là những nhà khoa học và quản lý, kể cả cấp địa phương mà cũng là những “chiến hữu” thủy chung của ông; những cán bộ và nhân dân trong vùng nỗ lực thực hiện hết lòng, vô cùng sáng tạo và hiệu quả những suy nghĩ và chỉ thị của ông; những nhà khoa học mà ông tin cẩn là Nguyễn Văn Hiệu, Hồ Chín, Nguyễn Sinh Huy và các nhà khoa học khác trong nhóm công tác, trong đó có đồng chí Nguyễn Văn Thượng là đặc phái viên của Thủ tướng trong công trình này.
Riêng TS Tô Văn Trường là người giúp trả lời tôi những câu hỏi về mức độ nước sẽ dềnh lên khi các công trình ngăn lũ vận hành (đóng lại), giúp tôi yên tâm quyết định SX lúa vụ 3 trong “Đề án 31- tổ chức sản xuất và đời sống trong mùa nước nổi” - năm 2002. Vì vậy theo tôi, việc ai đó tố cố GS Nguyễn Sinh Huy và PGS-TS Hồ Chín là vội vàng. Bởi QĐ 99 ra ngày 9.2.1996.
Còn ý tưởng của người “tố cáo” ra ngày 2.7.1996, cách nhau 5 tháng, tự nó nói lên hết rồi. Tôi là người sinh ra và lớn lên ở đây, theo dõi, cung cấp tư liệu, tham gia quyết định cùng các chuyên gia đề xuất các việc phải làm, và cũng là người trực tiếp đưa các anh Nguyễn Công Tạn, Nguyễn Văn Hiệu, Hồ Chín, Nguyễn Sinh Huy đi thực địa... nên thấy rằng việc Ban Tổ chức Giải thưởng Nhân tài đất Việt 2012 trao giải thưởng khoa học tự nhiên Việt Nam cho 2 nhà khoa học đầu ngành với công trình “Thoát lũ ra biển Tây” (CT TLBT) là đúng, nhưng có lẽ chưa đủ. Bởi bên cạnh những nhà “kỹ thuật” còn có nhà chỉ huy công trình, nhà quản lý và những ai đã từng có ý tưởng... Anh em, ai có tham gia ít nhiều, nếu muốn khen chắc cũng được. Nhưng tôi nghĩ quan trọng hơn hết là bằng khen của lòng người.
Bài 1: Công trình thoát lũ ra biển Tây - Thành tựu của nhiều thế hệ
Ông Nguyễn Minh Nhị - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, người gắn bó suốt quá trình khai thác Tứ giác Long Xuyên - (TGLX - 1988-1999) trên nhiều cương vị lãnh đạo - đã khẳng định: Việc Ban tổ chức Giải thưởng Nhân tài đất Việt 2012 trao giải thưởng khoa học tự nhiên Việt Nam cho cố GS Nguyễn Sinh Huy và PGS-TS Hồ Chín cho công trình “Thoát lũ ra biển Tây” (CT TLBT) là đúng, nhưng chưa đủ. Xin giới thiệu toàn văn bài viết của ông Nguyễn Minh Nhị về vấn đề này.
CT TLBT là một phần trong kế hoạch thủy lợi toàn vùng TGLX được khởi động từ năm 1988. Những ngày đầu, thủy lợi vùng TGLX được quy hoạch với hệ thống kênh cấp II, B đáy 8 mét, gồm các kênh T6, T5, T4, T3... Tuy nhiên do không có vốn và do sự e ngại: Các kinh nối vào kinh Vĩnh Tế thì sẽ bị mất nước ngọt và mặn sẽ xâm nhập nên chưa kịp triển khai.
Mãi đến năm 1991, khi công tác khai hoang theo kiểu “cuốn chiếu” từ phía tây sông Hậu vào cuối phần đất An Giang giáp ranh với Kiên Giang thì đụng vào “túi phèn” giữa TGLX, lúc này Bộ Thủy lợi mới tiến hành nạo vét kinh Tám Ngàn, đào các kênh phía nam Tám Ngàn và năm 1996 đào xong kênh T6 (bắc Tám Ngàn)... Trong thời gian này An Giang cũng tự lực đào mới các kênh trong vùng, nhưng sản xuất nhiều năm liền mất trắng do không thoát được phèn ra biển Tây. Bởi một mình kênh Tám Ngàn và kênh T6 (nối vàm vào kinh Mới) không thông tuyến nên không rửa phèn hiệu quả.
Những năm này ngập lụt diễn ra cũng rất phức tạp... Trước tình hình đó nhiều cán bộ Bộ Thủy lợi, kể cả Bộ trưởng Nguyễn Cảnh Dinh, Nguyễn Công Tạn..., nhất là Thủ tướng Võ Văn Kiệt nhiều lần về tận nơi khảo sát tìm hướng giải quyết.
Mùa khô năm 1996, Thủ tướng Võ Văn Kiệt đích thân đi khảo sát toàn vùng, cùng đi có GS-VS Nguyễn Văn Hiệu, PGS-TS Hồ Chín, GS-TS Nguyễn Sinh Huy, TS Tô Văn Trường và đồng chí Nguyễn Văn Thượng..., cùng địa phương tìm cách thoát lũ, rước ngọt, rửa “cái rốn phèn” của hai tỉnh.
Ngày 25.7.1996, tại đầu kênh T5 (Vĩnh Gia - Tri Tôn), nay là Công viên Võ Văn Kiệt, Thủ tướng quyết định phóng tuyến kinh T5 - Tuần Thống. Ngày 22.4.1997 khởi công và ngày 30.8.1997 hoàn thành. Kinh T5 với tổng chiều dài 36.700 mét, mặt rộng từ 30 - 36 mét, đáy 20 mét, sâu 3 mét, tổng khối lượng đào 5.608.000m3, đất đắp nền đường giao thông và tuyến dân cư 710.335m3. Tổng kinh phí gần 98 tỉ đồng.
Hệ thống công trình thoát lũ, trục chính là kinh Võ Văn Kiệt hiện nay, từ quy hoạch hệ thống thủy lợi kinh cấp II và từ ý tưởng của địa phương về hướng thoát lũ - rước ngọt cho TGLX được các nhà khoa học nâng lên thành hệ thống thoát lũ thẳng ra biển Tây, rước nước bạc - phù sa đầu mùa (khoảng tháng 7-8-9 dương lịch, tức sau 5.5 âm lịch hằng năm) qua các kinh trục dọc quốc lộ 91 (Châu Đốc - Long Xuyên) vào sâu toàn vùng TGLX; thay vì theo thông lệ, thời điểm đó nước lũ (không mang phù sa) từ Campuchia qua 7 cấu đoạn Châu Đốc - Nhà Bàn vào nội đồng Tứ Giác khoảng 2.400m3/giây, nước lũ lên nhanh, làm dội nước bạc tại các đầu vàm kinh trục (Kinh Đào, Vịnh Tre, Cây Dương...), không cho phù sa qua các kinh trục vào sâu vùng tứ giác quá 5km. Bí quyết để xử cái “rốn phèn” TGLX là chỗ này. Còn việc thoát lũ để hạn chế ngập lúa hè thu tháng 8 là có yêu cầu nhưng không phải là chủ yếu.
Từ yêu cầu bức thiết thành bí quyết, các nhà khoa học đã định ra một hệ thống các công trình thủy lợi trong vùng TGLX. Ngoài hệ thống các kinh trục thoát lũ (T6,T5,T4...), còn nạo vét, mở rộng kinh Vĩnh Tế, lấy đất đắp đê bờ nam; bịt 7 cầu và xây hai đập caosu đầu vàm kinh Tha La, Trà Sư để điều tiết lũ; mở cầu cạn Xuân Tô trên quốc lộ 91 giáp quốc lộ 2 Campuchia (Lộ Đứt); đào nối dài kinh T6 (qua Núi Nước, cầu sắt Vĩnh Thông - huyện Tri Tôn) mở vàm nối vào Vĩnh Tế, làm tăng khả năng thoát lũ của T6 lên rõ rệt (chỉ kém T5) và cả kinh Vĩnh Tế.
 |
| Ông Nguyễn Minh Nhị, GS- VS Nguyễn Văn Hiệu (trái qua) tại Hội thảo “20 năm khai thác, phát triển KT-XH vùng TGLX” do An Giang tổ chức vào ngày 22.11.2012. |
Ở phía Kiên Giang, các cống ngăn mặn, nâng cấp quốc lộ 80 và xây mới các cầu trên quốc lộ 80 cũng đồng thời tiến hành. Việc nối dài T6 và mở cầu cạn Xuân Tô do địa phương và các anh Hiệu, anh Huy, Hồ Chín, Sáu Thượng và anh Tạn trực tiếp khảo sát và đề xuất Thủ tướng quyết định (bổ sung). Hệ thống công trình điều tiết lũ, rước ngọt phù sa, thoát lũ - rửa phèn, ngăn mặn, bố trí lại lao động, bố trí lại dân cư, lập thêm hai xã mới ở An Giang và huyện mới Giang Thành, tỉnh Kiên Giang... trong vùng TGLX tương đối hoàn chỉnh như hôm nay.
Là người trong cuộc, vả lại đã nghỉ hưu 7 năm rồi, tôi không muốn mất thời giờ để tranh luận xem ai “đạo” ý tưởng của ai. Nhưng như đã trình bày, CT TLBT là thành tựu mà nhiều thế hệ đã đổ mồ hôi và nước mắt mới có được. Bởi lúc đầu bàn thảo, quyết định và cả lúc thi công cho đến những năm 2000, không ít người, kể cả nhà khoa học, cán bộ quản lý ngành và địa phương có ý kiến khác, thậm chí rất gay gắt, giận dỗi, thách thức... Nhưng phải nói nhờ cái tâm, cái tầm và bản lĩnh Võ Văn Kiệt mới có công trình này!
Kế đến là những nhà khoa học và quản lý, kể cả cấp địa phương mà cũng là những “chiến hữu” thủy chung của ông; những cán bộ và nhân dân trong vùng nỗ lực thực hiện hết lòng, vô cùng sáng tạo và hiệu quả những suy nghĩ và chỉ thị của ông; những nhà khoa học mà ông tin cẩn là Nguyễn Văn Hiệu, Hồ Chín, Nguyễn Sinh Huy và các nhà khoa học khác trong nhóm công tác, trong đó có đồng chí Nguyễn Văn Thượng là đặc phái viên của Thủ tướng trong công trình này.
Riêng TS Tô Văn Trường là người giúp trả lời tôi những câu hỏi về mức độ nước sẽ dềnh lên khi các công trình ngăn lũ vận hành (đóng lại), giúp tôi yên tâm quyết định SX lúa vụ 3 trong “Đề án 31- tổ chức sản xuất và đời sống trong mùa nước nổi” - năm 2002. Vì vậy theo tôi, việc ai đó tố cố GS Nguyễn Sinh Huy và PGS-TS Hồ Chín là vội vàng. Bởi QĐ 99 ra ngày 9.2.1996.
Còn ý tưởng của người “tố cáo” ra ngày 2.7.1996, cách nhau 5 tháng, tự nó nói lên hết rồi. Tôi là người sinh ra và lớn lên ở đây, theo dõi, cung cấp tư liệu, tham gia quyết định cùng các chuyên gia đề xuất các việc phải làm, và cũng là người trực tiếp đưa các anh Nguyễn Công Tạn, Nguyễn Văn Hiệu, Hồ Chín, Nguyễn Sinh Huy đi thực địa... nên thấy rằng việc Ban Tổ chức Giải thưởng Nhân tài đất Việt 2012 trao giải thưởng khoa học tự nhiên Việt Nam cho 2 nhà khoa học đầu ngành với công trình “Thoát lũ ra biển Tây” (CT TLBT) là đúng, nhưng có lẽ chưa đủ. Bởi bên cạnh những nhà “kỹ thuật” còn có nhà chỉ huy công trình, nhà quản lý và những ai đã từng có ý tưởng... Anh em, ai có tham gia ít nhiều, nếu muốn khen chắc cũng được. Nhưng tôi nghĩ quan trọng hơn hết là bằng khen của lòng người.
| Nguyễn Minh Nhị - nguyên GĐ Sở Nông nghiệp An Giang (1988 - 1990), Phó Chủ tịch UBND tỉnh (1990 - 1999), Chủ tịch HĐND-UBND (1999 - 2004). Nguyên Phó ban rồi Trưởng ban chỉ đạo Tứ Giác Long Xuyên tỉnh An Giang từ 1988 - 1999 - Kết thúc nhiệm vụ của chương trình. |
No comments:
Post a Comment