Về tình trạng ô nhiễm do nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2 gây ra

TS Nguyễn Bách Phúc

Chủ tịch Hội Tư vấn Khoa học công nghệ & Quản lý TP.HCM HASCON

Viện trưởng Viện Điện – Điện tử - Tin học EEI

Ngày 22/04/2015, chuyên gia Khoa học - Công nghệ - Môi trường - Sức khỏe của Tổng Lãnh sự quán Mỹ tại Thành phố Hồ Chí Minh đã phỏng vấn Tiến Sỹ Nguyễn Bách Phúc

Câu hỏi:

1.     Công nghệ của nhà máy Vĩnh Tân 2 có phải là công nghệ hiện đại như chủ đầu tư nói không?

2.     TS đánh giá thế nào về năng lực của nhà thầu Trung Quốc của nhà máy nhiệt định Vĩnh Tân 2? Theo TS biết thì họ đã từng nhận thầu dự án nào ở Việt Nam chưa?

3.     Chủ đầu tư đưa ra những lý do khách quan như gió mạnh, khô hạn nên thiếu nước để xịt nước nhằm giảm khói bụi… TS nhận định về những lý do đó như thế nào?

Trả lời

1.      Công nghệ của nhà máy Vĩnh Tân 2 có phải là công nghệ hiện đại như chủ đầu tư nói?

-       Công nghệ của 1 Nhà máy được xác định ngay từ khi xét duyệt Báo cáo đầu tư, trong Hợp đồng ký kết giữa VN với nước ngoài, và cuối cùng là trong nghiệm thu công trình do cơ quan chức năng của VN thực hiên.

-       Như vậy, công nghệ này đã hoàn toàn được phía VN chấp nhận, đương nhiên VN không chấp nhận những công nghệ lạc hậu, còn tiên tiến đến mức nào lại là chuyện cụ thể của 2 bên, được xác định trong Hợp đồng.

-       Thực tế cho thấy rằng, Vĩnh Tân 2 bắt đầu chính thức hòa vào Lưới điện VN từ tháng 1 năm 2014, sau 1 năm làm việc mọi việc nói chung là ổn, như vậy có thể nói công nghệ của Vĩnh Tân 2 là ổn. 

-       Vài tháng gần đây, Vinh Tân 2 xuất hiện những sai sót nghiêm trọng về tác động môi trường. Lỗi đó không phải là của công nghệ, vì công nghệ đã được thử thách qua hơn 1 năm làm việc, lỗi đó chủ yếu do tổ chức vận hành, cũng có thể do chất lượng thiết bị thấp kém, mới làm việc được 1 năm đã xuống cấp trầm trọng.

2.      Về năng lực của nhà thầu Trung Quốc của nhà máy nhiệt định Vĩnh Tân 2

-       Năng lực Nhà thầu, cũng hoàn toàn tương tự như câu chuyện công nghệ nói ở trên, nghĩa là đã được tuyển chon qua nhiều bước, đã được phía VN chấp nhận, và họ đã làm việc ổn thỏa trong lắp đặt xây dựng nhà máy, vận hành ổn thỏa trong năm đầu. Có nghĩa là họ hoàn toàn có đầy đủ năng lực

-       Nhưng trong vài tháng gần đây, Vinh Tân 2 xuất hiện những sai sót nghiêm trọng về tác động môi trường, lỗi đó không phải là của năng lực nhà thầu, vì năng lực đã được thử thách qua hơn 1 năm làm việc.

-       Lỗi đó là lỗi về ý thức trách nhiệm của nhà thầu, ý thức bảo vệ những cam kết trong hợp đồng, ý thức bảo vệ uy tín kinh doanh của mình, ý thức tôn trọng pháp luật của VN.

-       Lỗi đó chủ yếu thể hiện ở việc tổ chức vận hành nhà máy, ở việc xử lý sai sót.

-       Điều lạ lùng là, khi gây tác hại môi trường, phía VN đã nhắc nhở, đã phạt, nhưng họ vẫn cứ tiếp tục, tại sao?

3.      Về những lý do khách quan như gió mạnh, khô hạn nên thiếu nước xịt … mà Chủ đầu tư đưa ra

-       Khi xin phép đầu tư công trình, trong Báo cáo nghiên cứu khả thi của chủ đầu tư, đã phải có một báo cáo hết sức quan trọng và bắt buộc là Báo cáo tác động môi trường. Báo cáo này đạt yêu cầu thì nhà nước mới cấp phép đầu tư.

-       Báo cáo tác động môi trường phải tiên lượng đến mọi kho khăn phức tạp của môi trường và phải có biện pháp ứng phó thích đáng.

-       Cho nên việc chủ đầu tư đổ lỗi cho “ông trời” là hoàn toàn không trung thực.