Báo Diễn Đàn Doanh Nghiệp, ngày 25/02/2015, http://dddn.com.vn/dau-tu/nang-cao-nang-luc-canh-tranh-quoc-gia-lam-lon-tu-viec-nho-20150206093518901.htm, Việt Nam hiện đang đứng ở top 68 trong xếp hạng năng lực cạnh tranh quốc gia của 144 nước trên toàn thế giới, theo đánh giá của Diễn đàn Kinh tế Thế giới. Và chúng ta chưa bao giờ vươn lên top thứ 50.
Nếu “nhìn lên” nữa với các nước mạnh trong khu vực Asean, năng lực cạnh tranh quốc gia của Việt Nam hiện vẫn cách rất xa Singapore 2; Malaysia 20; Thái Lan 31; Indonesia 34 và Philippine 52 (số liệu 2014). Điều đó có nghĩa là để trở thành một quốc gia có năng lực cạnh tranh trung bình tối thiểu với các quốc gia trong khu vực ASEAN 6, Việt Nam cần một bước đột phá vượt bậc. Yếu tố nào trong sự đột phá mang tầm vĩ mô và có ý nghĩa cải cách toàn diện trong thể chế, sẽ giúp Việt Nam có sức bật đột phá này?
Đôi điều về sức mạnh doanh nghiệp hiện nay
Tế bào là yếu tố cấu thành một sinh thể. Không có tế bào thì không có sinh thể đó. Với một quốc gia, ví như một sinh thể, thì các doanh nghiệp (DN) chính là tế bào trong số những tế bào quan trọng.
Việt Nam hiện có khoảng 600.000 DN đăng kí hoạt động. Con số này những năm gần đây đang có sự phân chia, hao mòn và “chết đi”, tất yếu cũng nhường chỗ cho những tế bào mới sinh sôi, đúng với nguyên lí phát triển của tế bào, bao gồm cả tính liên tục và sự phân chia. Nó cũng cho thấy sự cạnh tranh đã và đang diễn ra giữa mỗi một tế bào DN trong sinh thể quốc gia, trước khi nói tới sự cạnh tranh của cả quốc gia với những quốc gia khác.
Khó khăn của những năm vừa qua đối với DN đã khiến nhiều tế bào mạnh bị hao mòn. Nhưng không vì vậy mà cơ hội đối với đoàn thuyền thúng đang tìm cách hội nhập với biển khơi bị đóng lại. Ngược lại, khó khăn cũng khiến nhiều tế bào được tôi luyện sức kháng cự với bão tố đại dương. Nhờ đó mà xuất khẩu của chúng ta vẫn tiếp tục tăng trường đều suốt mấy năm khó khăn. Nhiều DN đã vụt lớn gấp nhiều lần so với trước.
Nhưng có một số liệu mà tôi cho là dường như đang khập khiễng và chưa phản ánh được sự chuyển động của các tế bào DN trong sinh thể quốc gia: Theo xếp hạng của Bộ Công Thương, mỗi năm Việt Nam đang có chưa tới 100 DN xứng tầm thương hiệu quốc gia. Năm 2014, con số này là 63. Quá ít so với 600.000 DN đang hoạt động. Tại sao như vậy? Có phải do DN chưa quan tâm, chú trọng, hoặc chính DN cũng chưa đủ tự tin mình đủ tầm vóc và nỗ lực xác định vào top thương hiệu quốc gia, hay chúng ta thực sự hiếm hoi các thương hiệu sản phẩm xứng đáng dán nhãn Vietnam Value? Trong khi, nhìn trên bình diện rộng, Việt Nam lại đang có rất nhiều cái nhất (nhất thế giới đấy!), như: gạo, cà phê, thủy sản, và một vài cái “nhì” khác như trà, hạt điều, hồ tiêu… Khập khiễng nhất là hình như trong tóp hơn 60 sản phẩm lại không có thương hiệu DN kinh doanh trong các lĩnh vực làm nên sự nhất, nhì, của cả VN nói trên!
Để có năng lực cạnh tranh quốc gia mạnh, cần có lòng tự hào!
Đóng góp của DN trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia tất nhiên không chỉ bao hàm đóng góp sứ mệnh thương hiệu tạo thương hiệu quốc gia, mà quan trọng là đóng góp nguồn lực kinh tế thực, công ăn việc làm, nâng cao năng lực đội ngũ nhân sự, tạo sự phát triển của thị trường hàng hóa… Rất nhiều DN tư nhân không có tên trong bảng các thương hiệu quốc gia, thực tế lại là những DN dẫn đầu về đóng thuế nhiều, tạo công ăn việc làm việc cho hàng ngàn người lao động. Có thể kể như FPT, Vingroup, Intimex, Masan, Thủy sản Minh Phú, Thủy sản Hùng Vương, Đường Quãng Ngãi… Các DN này là “lò” đào tạo nhân sự, mà nhiều người từ đó đi ra làm việc ở các DN đều có thể khởi nghiệp, thành danh.
Vì vậy, một yếu tố cải thiện năng lực cạnh tranh quốc gia, xét từ sự đóng góp của DN, chính là cần làm sao để cái gọi là giá trị thương hiệu quốc gia có ý nghĩa khiến các DN muốn được tự hào, muốn được tôn vinh, muốn được đóng “dấu” Vietnam Value vào thương hiệu của mình. Càng có nhiều DN có lòng tự hào mình là thương hiệu quốc gia như vậy, “bộ mặt” thương hiệu quốc gia mới khởi sắc.
Để trở thành một quốc gia có năng lực cạnh tranh trung bình tối thiểu với các quốc gia trong khu vực ASEAN 6, Việt Nam cần một bước đột phá vượt bậc.
|
Cuối cùng, một yêu tố cần sự đóng góp của các DN, để tăng tính liên tục các tế bào tích cực được nhân lên, làm sinh thể luôn lành mạnh và phát triển bền vững, là cần sự hỗ trợ của các DN phát triển đối với các DN khác, DN trong ngành, cần sự chia sẻ trong cộng đồng DN. Thi thoảng tôi có được tham dự một số chương trình rất hữu ích của các DN tổ chức. Ví dụ Cty CP Nông nghiệp Unifarm có nhiều chương trình giới thiệu phổ biến kinh nghiệm trong dự án lĩnh vực sản xuất nông nghiệp ứng dụngcông nghệ cao và sẵn sàng tư vấn, giúp đỡ trực tiếp nếu DN nào muốn tìm hiểu sâu hơn hay có nhu cầu; Anh Cao Tiến Vị - Tổng Giám đốc Cty Giấy Sài Gòn mời đoàn DN Trẻ đến nhà máy để chia sẻ kinh nghiệm làm ăn và đồng thời tạo cơ hội tìm hiểu làm đại lí, đối tác, nhà cung cấp. Đây là chiến lược “một công đôi việc”, ích người lợi ta… rất đáng được nhân lên, nhưng lại vẫn vô cùng hiếm. Những chia sẻ như vậy còn hiếm, nói gì đến tinh thần chào đón cộng đồng DN quốc tế, chào đón trên tinh thần chia sẻ, không phân biệt, chào đón để có lợi cho đất nước, để làm sao để các DN nước ngoài cũng thấy họ là một chủ thể gắn bó với nền kinh tế, như chính những DN “trong nhà”…
Năm mới nói chuyện chưa làm được không phải để chỉ trích, để buồn, mà để xây hy vọng rằng với mục tiêu cuối năm 2015 Việt Nam sẽ đồng bộ các chỉ tiêu năng lực cạnh tranh quốc gia ở mức tối thiểu ngang các quốc gia ASEAN 6, chúng ta sẽ sớm xác thực rằng đúng là DN đang có quá nhiều việc phải làm, cần làm, để nâng cao năng lực và sự đóng góp của bản thân DN, trong một sinh thể lớn hơn. Những việc cần làm bắt đầu từ những cái nhỏ!
Đỗ Thanh Năm
Chủ tịch Cty tư vấn chiến lược Win-Win
Chủ tịch Cty tư vấn chiến lược Win-Win
No comments:
Post a Comment