Sau khi UBND TPHCM công bố rộng rãi để lấy ý kiến phản biện về dự án Quy hoạch thủy lợi phục vụ việc tìm kiếm giải pháp chống ngập lụt cho TP (gọi tắt là dự án chống ngập) do Bộ NN-PTNT đề xuất, TS Tô Văn Trường, Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam (QHTLMN), đã đưa ra những góp ý thẳng thắn.
Quy hoạch theo quy trình ngược
. Phóng viên: Nhiều người cho rằng nếu dự án của Bộ NN-PTNT được triển khai thực hiện với các công trình xây đê bao, cống ngăn triều tầm cỡ quốc tế thì TPHCM sẽ thoát khỏi cảnh ngập úng?
- TS Tô Văn Trường: Theo tôi được biết, sau 3 tháng thực hiện (một thời gian quá ngắn), tổ công tác của Bộ NN-PTNT đã hoàn thành báo cáo và trình bày về dự án chống ngập tại UBND TPHCM. Báo cáo nhận được sự đồng thuận, đánh giá cao và nhiều người cho rằng phải nhanh chóng trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để sớm triển khai. Trong bối cảnh “tiền hô, hậu ủng” như vậy, nếu góp ý theo cách “tát nước theo mưa” thì thật đơn giản, dễ làm, lại chẳng mất lòng ai. Tuy nhiên, nếu muốn đi sâu, mổ xẻ nâng cao chất lượng của dự án để đáp ứng yêu cầu phục vụ cuộc sống người dân TPHCM, đòi hỏi phải thật sự am hiểu về công tác quy hoạch, đối chiếu với thực tế, tính toán kiểm chứng thật khách quan, khoa học...
Dù rất hoan nghênh, trân trọng nội dung báo cáo nhưng theo tôi đây chỉ là bước khởi đầu, làm cơ sở cho những nghiên cứu tiếp theo. Đừng để người dân ngộ nhận rằng bỏ ra 11.000 tỉ đồng hoàn thành dự án sẽ giải quyết triệt để việc chống ngập lụt cho TP. Mục tiêu của hệ thống xây đê bao và cống như dự án đề xuất chỉ để chống triều cường cho nên khi gặp các trận mưa lớn, nếu không có giải pháp tổng thể, chắc chắn nhiều khu vực trong TP sẽ còn bì bõm trong nước.
. Vậy ông có thể chỉ ra những hạn chế cụ thể của dự án?
- Rất ít người được biết dự án này đã làm theo quy trình ngược: Có báo cáo tóm tắt trong khi vẫn chưa hoàn thành các báo cáo chuyên đề bắt buộc phải có như kinh tế-xã hội, thủy văn, thủy công, thủy lực, tính toán hiệu quả kinh tế, đánh giá tác động môi trường và đặc biệt là báo cáo tổng hợp cũng chưa có...
. Nhưng trong báo cáo có nêu cụ thể phương án ngăn triều để chống ngập cho TP từ xa và được nhiều người đồng tình?
- Tôi đồng ý là mục tiêu và ý tưởng của dự án khá cụ thể, đề cập được những nội dung quan trọng từ xác định nguyên nhân ngập lụt đến đề xuất các giải pháp và mô phỏng đánh giá khả năng-hiệu quả của giải pháp. Tuy nhiên, về phương pháp luận, cách tiếp cận thực hiện dự án quy hoạch chưa được. Thông thường, để xây dựng một quy hoạch chống ngập lụt thì phải kết hợp với các quy hoạch khác như quy hoạch tổng thể và phát triển kinh tế-xã hội, quy hoạch cốt nền, quy hoạch xây dựng chi tiết tỉ lệ 1/2.000 của TP và 1/500 của quận, huyện... Trong khi đó, dự án quy hoạch chống ngập không kết hợp được với các dự án quy hoạch khác của TP. Đây chính là hạn chế, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng của dự án.
Bỏ quên nước mưa
. Có ý kiến cho rằng do chưa biết đến khi nào TP mới có cốt sang nền nên phương án ngăn triều từ xa để chống ngập là tối ưu, ông nghĩ sao?
- Muốn tìm ra giải pháp tối ưu để chống ngập cho TPHCM, trước hết phải xác định rõ nguyên nhân và các yếu tố tác động theo không gian và thời gian. Nguyên nhân trong báo cáo dự án nêu rõ là do: mưa + lũ + triều. Thế nhưng thực tế dự án chỉ chú trọng đến giải pháp ngập do lũ và triều. Như vậy dự án đã bỏ qua và không nghiên cứu giải pháp chống ngập do tác động của mưa. Thực tế TPHCM hiện nay, sau mỗi trận mưa, nước trong kênh rạch nội thành lên cao và tiêu thoát chậm dẫn đến gây ngập úng nhiều nơi do kênh mương bị thu hẹp làm cản trở dòng chảy... Vì thế quan điểm của báo cáo quy hoạch chống ngập về việc tách riêng quy hoạch thoát nước nội thị, nội đồng với quy hoạch chống ngập lụt TP thành hai quy hoạch riêng biệt là bất hợp lý cả về lý luận lẫn thực tiễn.
. Nhưng theo báo cáo các phương án chống ngập được dựa trên bản đồ ngập lụt của TP?
- Để đưa ra được những giải pháp toàn diện trong giải quyết bài toán ngập lụt ở TPHCM (kể cả nội đô, ngoại thành và các khu vực mới), cần phải hiểu rõ tình trạng ngập lụt, diễn biến ngập trong bối cảnh phát triển hiện tại cũng như trong tương lai... và cần phải được mô phỏng. Do đó xây dựng bản đồ ngập lụt là một trong những nội dung quan trọng cần phải làm. Tuy nhiên, dự án chống ngập cho TP không xây dựng bản đồ ngập lụt theo quan điểm khoa học và thực tế nói trên mà chỉ dựa vào bản đồ ngập lụt của Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão TPHCM xây dựng từ năm 2003 làm cơ sở tính toán là không hợp lý. Bởi bản đồ này chỉ dựa trên quá trình khảo sát điều tra thu thập ngoài thực địa trước đây. Điều chúng ta cần là bản đồ hiện trạng ngập lụt hiện nay được tính toán từ mô hình thủy lực hai chiều kết hợp cả triều và nước mưa hoặc ít nhất cũng phải là mô hình một chiều (xét các yếu tố tác động cả về không gian và thời gian).
Cần thêm nhiều ý kiến phản biện
|
TRUNG THANH thực hiện
No comments:
Post a Comment