Hai nhà kinh tế ở Mỹ đoạt giải Nobel Kinh tế 2016

Thời báo Kinh tế Sài Gòn, ngày 10/10/2016,         http://www.thesaigontimes.vn/152469/Hai-nha-kinh-te-o-My-doat-giai-Nobel-Kinh-te-2016.html,           Viện hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển ngày 10-10 chọn giáo sư Oliver Hart của Đại học Harvard và giáo sư Bengt Holmström của Viện công nghệ Massachusetts (MIT) là những người nhận giải Nobel Kinh tế 2016 cho lý thuyết về hợp đồng.

Hai nhà kinh tế ở Mỹ đoạt giải Nobel Kinh tế 2016. Ảnh: Nobelprize Theo Ủy ban Nobel, các đóng góp của hai ông Oliver Hart (người Mỹ gốc Anh) và Bengt Holmström (người Phần Lan) có “giá trị giúp hiểu các hợp đồng và thể chế” trong đời sống hiện tại. Các nền kinh tế hiện đại được gắn kết với nhau bởi vô số hợp đồng. Những công cụ lý thuyết mới do Hart và Holmström thiết lập có giá trị lớn trong việc hiểu các hợp đồng và tổ chức trong thực tế, cũng như các cạm bẫy tiềm năng trong thiết kế hợp đồng. Một trong số các mục tiêu của lý thuyết hợp đồng là giải thích vì sao các hợp đồng lại có nhiều hình thức và thiết kế khác nhau.

Những câu hỏi được đặt ra trong nghiên cứu lý thuyết hợp đồng là: Các dịch vụ công như bệnh viện, trường học và trại giam nên do nhà nước hay tư nhân sở hữu? Giáo viên, nhân viên y tế, và cán bộ trại giam nên được trả lương cố định hay trả theo hiệu suất làm việc? Các cấp quản lý nên được trả lương thưởng đến mức nào, thông qua các chương trình tăng lương hay trả bằng cổ phiếu?... Kinh tế là hạng mục thứ 5 trong các ngành, lĩnh vực được vinh danh tại giải Nobel. Từ ngày 3-10, mùa giải Nobel 2016 chính thức khởi động với giải Nobel Y sinh, rồi đến Vật lý, Hóa học và Hòa bình. Năm 1968, Ngân hàng trung ương Thụy Điển Sveriges Riksbank thêm lĩnh vực kinh tế học vào danh sách các giải Nobel để tưởng nhớ Alfred Nobel, cha đẻ của giải thưởng này, cũng như để kỷ niệm 300 năm thành lập của ngân hàng. Đây là giải Nobel đầu tiên và duy nhất tính đến thời điểm này không có trong di chúc của Alfred Nobel. Toàn bộ tiền thưởng và chi phí khác cho việc trao giải Nobel Kinh tế hằng năm do Sveriges Riksbank tài trợ. Hai nhà kinh tế học Ragnar Frisch (Na Uy) và Jan Tinbergen (Hà Lan) là những người đầu tiên được vinh danh ở giải Nobel Kinh tế vào năm 1969. Từ đó đến nay, tổng cộng 47 giải Nobel Kinh tế được trao cho 76 cá nhân khác nhau. Người trẻ nhất nhận giải thưởng này là Kenneth J. Arrow vào năm ông 24 tuổi, còn người lớn tuổi nhất được trao giải là Leonid Hurwicz nhận giải năm 90 tuổi. Giải Nobel Kinh tế 2015 được trao cho nhà kinh tế học Angus Deaton vì những phân tích về "tiêu dùng, tình trạng nghèo đói và phúc lợi". Phúc Minh