Hongninh Tuong tuonghongninh@gmail.com
Cháu
là Hồng Ninh, phóng viên báo Đất Việt. Chú ơi, hôm nay cháu thấy báo Tin tức có
đăng tải bài viết bài http://baodautu.vn/chi-tiet-canh-may-bay-boeing-made-in-viet-nam-duoc-san-xuat-nhu-the-nao-d28598.html. Nghe họ viết thì rất hay nhưng vì lâu nay nhiều ý kiến cho rằng,
công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam hầu như là số 0, doanh nghiệp Việt Nam trình độ
kém, không sản xuất cái ốc vít, huống chi là ngành kỹ thuật cao như công nghiệp
hàng không.
Vì
thế, cháu rất mong chú lý giải giúp độc giả báo Đất Việt dưới góc độ của chuyên
gia một số vấn đề sau:
- Đến
nay doanh nghiệp Việt Nam đã sản xuất được những chi tiết nào của máy
bay?
- Dẫn
ví dụ việc sản xuất cánh tà máy bay ở Việt Nam, lao động Việt tham gia vào những
khâu nào? Theo mô tả, công tác sản xuất cánh tà máy bay bao gồm khoan hơn 5.000
lỗ trên tấm nhôm hoặc titan và khung giá đỡ, sau đó dùng các loại chốt khác
nhau để bắt vào các lỗ khoan. Vậy có bao nhiêu % Việt Nam trong quy trình sản
xuất này (ví dụ: chốt, máy khoan... có phải của Việt Nam không...).
-
Chú nhận xét như thế nào về ngành công nghiệp hàng không của Việt Nam? Việt Nam
đã có những bước đi như thế nào để phát triển công nghiệp hàng không, đặc biệt
là nâng cao trình độ nguồn nhân lực?
Cháu
cảm ơn chú nhiều
2. Trả lời:
1.
Đến nay chỉ có một Doanh
nghiệp FDI Việt Nam, là Công ty
TNHH MHI Aerospace Vietnam (MHIVA), một Công ty con của MHI Nhật Bản,
đã sản xuất được 1 loại chi tiết của máy bay, là cánh tà máy bay chở khách cánh đơn Boeing 737. Chi tiết này bắt đầu
sản xuất từ 2009 với sự hỗ trợ của Boeing, cho đến nay đã xuất xưởng 1.000 bộ.
Công ty MHIVA thành
lập vào tháng12/2007, tại Khu công nghiệp Thăng Long, phía Tây Bắc Hà Nội, cách trung tâm Thành phố 30
phút đi ô tô, có gần 300 lao động.
Tháng 10/2014, MHIVA
đã bắt đầu đưa vào hoạt động nhà máy thứ 2, dự kiến chuyên sản xuất loại chi
tiết thứ 2 là cửa hành khách của máy bay phản lực Boeing 777 tầm xa.
2. Một câu hỏi đặt ra là
mức độ “Việt Nam hóa” của sản phẩm này là khoảng bao nhiêu %?. Thực ra mọi chi
tiết của máy bay đều rất quan trọng, đòi hỏi độ chính xác cao, chất lượng cao,
kể từ thiết kế, đến thiết bị, công nghệ chế tạo, đến người lao động tham gia
chế tạo những chi tiết này.
Nói chung những chi
tiết quan trọng nhất của máy bay thường được sản xuất ở tại chính Hãng, chỉ có
những chi tiết đòi hỏi độ chính xác, chất lượng không đến mức ngặt nghèo thì
Hãng chính mới thuê các Hãng khác chế tạo. Cánh tà máy bay Boeing chế tạo tại
Việt Nam là do Hãng Boeing thuê Hãng MHI của Nhật Bản sản xuất, theo những hợp
đồng chặt chẻ giữa 2 bên. Rồi MHI Nhật giao cho MHI Việt
Nam thực hiện. Mọi quy trình, công nghệ, thiết bị để chế tạo sản phẩm này đều
là của Hãng Boeing và Hãng MHI.
Thực ra các Hãng
nước ngoài đầu tư FDI vào Việt Nam là nhằm vào tình thế giá lao động của VIệt
Nam thường rẻ, cho nên họ đầu tư những nhà máy sản xuất những sản phẩm có hàm
lượng lao động cao. Theo nguyên tắc này những sản phẩm mà MHI Nhật Bản giao cho
MHI Việt Nam chắc chắn là những sản phẩm có hàm lượng lao động rất cao. Thường
thì người ta hiểu hàm lượng lao động cao có nghĩa là “lao động thủ công” chiếm
tỷ lệ lớn. Nhưng đối với chi tiết máy bay, dù là “lao động thủ công” thì cũng
đòi hỏi trình độ tay nghề phải cao. Vì vậy những công nhân làm việc ở MHI Việt
Nam trước khi bắt tay vào làm việc đều được sang Nhật đào tạo khoảng 1 năm.
3. Công nghiệp hàng không của Việt Nam hiện còn rất sơ khai, khó có thể gọi là
một ngành công nghiệp. Cụ thể chúng ta chỉ có những xưởng và phân xưởng sửa
chữa nhỏ, chỉ có thể làm nhiệm vụ bảo dưỡng và sửa chữa nhỏ máy bay. Còn công
việc sửa chữa lớn máy bay đều phải đưa ra nước ngoài. Chúng ta cũng chưa có một
nhà máy nào chế tạo máy bay. Chi tiết cánh tà máy bay Boeing là sản phẩm đầu
tiên mang dấu ấn “Made in Việt Nam“, nhưng thực ra là của công ty FDI của Nhật
tại Việt Nam. Nếu gọi sản phẩm này của Việt Nam cũng được vì cũng giống như các
loại ô tô, xe gắn máy được gọi là sản xuất tại Việt Nam nhưng thực chất chỉ là
lắp rắp.
Công nghiệp hàng không thực
chất là công nghiệp cơ khí ở trình độ rất cao. Để đạt được trình độ này Việt
Nam chúng ta hiện tại chỉ có thể có trong mơ ước. Vì sao? Vì công nghiệp cơ khí
của VN chỉ mới đạt trình độ cơ khí thô sơ, còn phải kinh qua một chặng đường
dài để đạt được trình độ trung bình, còn đi tới trình độ cao có lẽ còn rất xa
vời.
Mấy năm gần đây
công luận ồn ào về việc “những anh hai lúa“ chế tạo máy bay. Chuyện đó không
phải là chuyện công nghiệp hàng không, mà thực chất chỉ là “trò chơi” của những
con người “lãng mạn”. Kể cả một đề tài nghiên cứu khoa học tiêu tốn cả tỷ đồng
ngân sách để nghiên cứu chế tạo một
chiếc máy bay cỡ nhỏ, cũng chỉ là “trò chơi” “lãng mạn”.
Muốn xây dựng
nền công nghiệp hàng không trước tiên phải cố gắng nâng nền công nghiệp cơ khí
lên trình độ tiên tiến, phải có đội ngũ cán bộ khoa học đủ năng lực thiết kế
máy bay, phải có những nhà máy cơ khí hiện đại với các thiết bị tinh vi chính
xác, phải có các phòng thí nghiệm hiện đại để kiểm nghiệm độ chính xác của các
linh kiện chi tiết, phải có .v.v… Tất nhiên những điều đấy chỉ có thể thực hiện
khi có đủ một đội ngũ cán bộ khoa học và người lao động có trình độ chuyên môn
cao, và có đủ thời gian tích lũy kinh nghiệm.
No comments:
Post a Comment