Thêm khẳng định Việt Nam có hiện tượng lobby chính sách

Báo Đất Việt, ngày  29/01/2015,          http://baodatviet.vn/chinh-tri-xa-hoi/tin-tuc-thoi-su/them-khang-dinh-viet-nam-co-hien-tuong-lobby-chinh-sach-3229615/,      Có hiện tượng lobby chính sách trong quá trình xây dựng văn bản pháp luật, đó là nhận định thẳng thắn của một đề án trong ngành tư pháp.

Ngày 28/1, Ban chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương đã tổ chức hội thảo Thực trạng, giải pháp phòng, chống tiêu cực trong hoạt động tư pháp.

Trong đề án Thực trạng và giải pháp phòng, chống tiêu cực trong các hoạt động tư pháp do Bộ Tư pháp quản lý đã đề cập nhiều nội dung liên quan đến hành vi tiêu cực.

“Mỗi lĩnh vực do Bộ Tư pháp quản lý đều có hoặc có thể tiềm ẩn tiêu cực, như trong công tác xây dựng pháp luật, có một số biểu hiện lợi ích nhóm, lobby chính sách, lồng ghép lợi ích…” - báo Tiền phong vẫn nội dung đề án nêu.

Hội thảo thực trạng giải pháp phòng chống tiêu cực trong hoạt động tư pháp. Ảnh: Tiền phong

Cũng theo ghi nhận từ Bộ Tư pháp, trong lĩnh vực thi hành án, do đặc thù của hoạt động liên quan trực tiếp đến tài sản của các đương sự nên tiêu cực có thể phát sinh từ phía người được thi hành án và từ người thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chấp hành viên, cán bộ thi hành án.

Tiêu cực cũng có thể phát sinh trong tất cả các khâu, từ nhận đơn yêu cầu thi hành án đến thi hành xong một bản án. 

Đề án nêu rõ, các hoạt động của cá nhân trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, như luật sư, giám định viên, công chứng viên, có ý nghĩa như một cầu nối giữa những người có thẩm quyền quyết định trong điều tra, truy tố, xét xử… với cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan. 

“Thực tế, đây là khâu dễ phát sinh tiêu cực, như môi giới, trung gian nhận và đưa hối lộ” - đại diện Bộ Tư pháp khẳng định.

Liên quan đến vấn đề lợi ích nhóm, lobby trong ban hành chính sách, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường, người chịu trách nhiệm “quản” quá trình thẩm định việc ban hành quy phạm pháp luật, đã nhiều lần trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về vấn đề này.

Vào tháng 8/2013, tại phiên họp thứ 20 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền chất vấn về chuyện các bộ ra văn bản mâu thuẫn, thậm chí đá nhau để bảo vệ quyền lợi của bộ mình.

Theo Bộ trưởng, quy trình xây dựng luật rất chặt chẽ, song thông tư và thông tư liên tịch chưa có sự kiểm soát. Tuy nhiên cũng không loại trừ là không phát hiện được những tồn tại như đại biểu nêu vì cũng có vấn đề rất khó.

Một số ví dụ khó được Bộ trưởng nêu là nghị định kinh doanh vàng, xăng dầu, điện… chủ trương rất rõ tiến tới cơ chế thị trường nhưng lộ trình và bước đi phải rất chặt chẽ để ổn định kinh tế vĩ mô, chống lạm phát.

"Lợi ích nhóm luôn được kiểm soát, loại trừ quy định còn có thể có sơ hở, thực tế là có thể có", Bộ trưởng trả lời.

Đại biểu Trần Xuân Vinh, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam hỏi, Bộ trưởng đã phát hiện có bao nhiêu văn bản có việc lobby các bộ ngành liên quan để có lợi cho mình mà gây hại cho cái chung?

"Lobby chính sách với các nước thì phổ biến, nước ta thì hãn hữu và khó, vì chỉ có một đảng lãnh đạo thôi, pháp luật là thể chế quan điểm của Đảng, lobby thì không phù hợp", Bộ trưởng tiếp tục trả lời.

Ông Cường cũng cho rằng, "qua dư luận thì thấy có hiện tượng, chứ còn thực tế có lobby hay không thì chưa dám kết luận".

Tiếp đó, đến tháng 6/2014, Bộ trưởng Hà Hùng Cường thừa nhận "đúng là có chuyện bộ ngành khi xây dựng pháp luật đều mong muốn cài lợi ích của mình vào đó".

"Thành thật mà nói, có luật không hoàn toàn là lobby hay chạy nhưng cũng có tranh thủ này kia" - Bộ trưởng thừa nhận.

An Nhiên