Ngành quản lý quỹ ở Việt Nam vẫn chưa hết khó khăn và huy động vốn cho thị trường chứng khoán vẫn đặc biệt gian nan. Ảnh: Thanh Tao.
Quỹ hoán đổi danh mục ETF VFMVN30 dựa trên chỉ số VN30 sẽ bán chứng chỉ lần đầu ra công chúng từ ngày 21-7 đến 14-8-2014. Các thành viên lập quỹ và các nhà đầu tư đã cam kết góp khoảng 100 tỉ đồng - số tiền khá khiêm tốn so với quy mô một quỹ ETF quốc tế, nhưng khả quan hơn so với tám quỹ mở nội địa đầu tư vào cổ phiếu và trái phiếu được thành lập với số tiền tầm 50 tỉ đồng/quỹ.
Ông Trần Thanh Tân, Tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ VFM, thừa nhận phải huy động được 500 tỉ đồng thì công ty quản lý quỹ mới hòa vốn và VFM đã chuẩn bị cho tình huống có thể sẽ lỗ trong thời gian đầu do phí quản lý thu được không đủ bù đắp chi phí. Chi tiết này hé lộ câu chuyện ngành quản lý quỹ ở Việt Nam vẫn chưa hết khó khăn và huy động vốn cho thị trường chứng khoán vẫn đặc biệt gian nan.
| Cho đến trước năm 2013, trừ việc đầu tư dài hạn vào một số cổ phiếu như Vinamilk, các nhà đầu tư hầu hết thua lỗ. Sự thất bại của các quỹ nội địa, vì thế, trước hết là sự phản ánh chân thực sự thất bại của chứng khoán Việt Nam. |
VFM ra đời 11 năm trước, là công ty quản lý quỹ trong nước đầu tiên, song đến nay tổng giá trị các quỹ mà họ quản lý mới ở khoảng 2.000 tỉ đồng, chưa đầy 100 triệu đô la Mỹ. Giống như tất cả các quỹ nội địa khác, họ đã không trở thành địa chỉ “nóng” thu hút vốn nhàn rỗi của nhà đầu tư. Không kể những nhà đầu tư chuyên nghiệp hay bán chuyên nghiệp đang giao dịch trực tiếp trên thị trường chứng khoán, các quỹ nội đã không được nhiều người tin tưởng bởi ít có quỹ nào, cả trong và ngoài nước, chiến thắng nổi hai sàn niêm yết trong 5-6 năm vừa qua.
Cho đến trước năm 2013, trừ việc đầu tư dài hạn vào một số cổ phiếu như Vinamilk, các nhà đầu tư hầu hết thua lỗ. Sự thất bại của các quỹ nội địa, vì thế, trước hết là sự phản ánh chân thực sự thất bại của chứng khoán Việt Nam.
Khoan hãy nói sự thất bại trên ảnh hưởng như thế nào đến sự thụt lùi của cổ phần hóa và cải cách doanh nghiệp nhà nước. Không thể có những đợt IPO thành công của khối quốc doanh nếu chỉ số VN-Index đằng đẵng nhiều năm liền không thể nào trụ được trên mốc 600 điểm, bằng một nửa của đỉnh cao tháng 3-2007 - thời điểm mà chứng khoán Việt Nam đã từng vươn tới vị trí tiềm năng và mang lại tỷ suất lợi nhuận thuộc hàng đầu cho giới đầu tư, để rồi rơi tõm xuống vực sâu đến nay vẫn chưa ra khỏi. Thất bại của chứng khoán đã kéo thị trường tài chính lạc hậu hàng chục năm, thậm chí đến giờ thua cả thị trường tiền tệ.
Vì sao VFM quyết tâm lập quỹ ETF trong bối cảnh không thuận lợi như thế? Vì họ là dân tài chính sống chết với nghề và một phần hy vọng, một phần nhận thức cho họ thấy bây giờ có thể là giai đoạn đầu của một chu kỳ phục hồi của chứng khoán. Cơn mưa tầm tã trên sàn chứng khoán đã và đang dần nhẹ hạt. Sau cơn mưa trời lại sáng và các đám mây đen đang chuyển dần sắc màu chờ những ngày nắng đầu tiên.
Quỹ ETF của VFM do đó mang tính thử nghiệm. Thời gian hoạt động của quỹ không giới hạn. Số vốn góp vào quỹ cũng không giới hạn. Nước ngoài có thể mua 100% chứng chỉ quỹ. Hơn một phần ba cổ phiếu trong rổ VN30 đã hết room (tỷ lệ sở hữu tối đa dành cho người nước ngoài) và một số khác room còn lại rất ít. Nếu những tổ chức hay cá nhân nước ngoài muốn đầu tư vào những cổ phiếu tốt mà đã hết room, thì thay vào đó, họ có thể đầu tư gián tiếp vào chứng chỉ VFMVN30.
Quỹ ETF của VFM do đó mang tính thử nghiệm. Thời gian hoạt động của quỹ không giới hạn. Số vốn góp vào quỹ cũng không giới hạn. Nước ngoài có thể mua 100% chứng chỉ quỹ. Hơn một phần ba cổ phiếu trong rổ VN30 đã hết room (tỷ lệ sở hữu tối đa dành cho người nước ngoài) và một số khác room còn lại rất ít. Nếu những tổ chức hay cá nhân nước ngoài muốn đầu tư vào những cổ phiếu tốt mà đã hết room, thì thay vào đó, họ có thể đầu tư gián tiếp vào chứng chỉ VFMVN30.
Hai quỹ ETF quốc tế với giá trị tài sản trên dưới 1 tỉ đô la Mỹ đang tác động lớn đến thanh khoản và ở một số thời điểm (như khi họ cơ cấu danh mục cuối mỗi quí) đến cả chỉ số VN-Index. Các quỹ ETF nội địa liệu có làm được điều mà các quỹ ETF quốc tế đang làm? Ông Phạm Khánh Linh, Phó tổng giám đốc VFM, nói các nhà đầu tư Nhật Bản khá quan tâm đến VFMVN30, nhưng vấn đề là ở chỗ tiền vào ETF rất nhanh và ra cũng rất nhanh. Quỹ ETF của VFM sau khi IPO sẽ niêm yết trên sàn TPHCM và được giao dịch như một cổ phiếu thông thường. Nó sẽ mô phỏng và bám rất sát chỉ số VN30. Nếu thị trường nói chung và các cổ phiếu VN30 nói riêng tăng trưởng, giá trị tài sản ròng trên mỗi chứng chỉ quỹ của VFMVN30 cũng tăng theo, tức là giá chứng chỉ quỹ trên sàn sẽ tăng. Điều ngược lại sẽ xảy ra khi thị trường suy giảm. Khi vốn, nhất là vốn ngoại, biến động mạnh, thanh khoản sẽ là trở ngại đầu tiên mà các quỹ gặp phải. Quy mô cả hai sàn hiện nay không những nhỏ, giá trị vốn hóa thấp, mà còn có lượng cổ phiếu không được giao dịch cao (do Nhà nước sở hữu, hoặc cổ đông lớn, cổ đông sáng lập không mua bán...), thanh khoản hạn chế. Quỹ không thanh lý được cổ phiếu hoặc thanh lý chậm trong khi nhà đầu tư có nhu cầu rút vốn, là rủi ro mà những người sở hữu chứng chỉ quỹ (các loại) phải tính đến.
Tuy vậy, nhược điểm thanh khoản yếu của thị trường đã được VFM khắc phục theo cách của họ. VFMVN30 nhận góp vốn bằng cổ phiếu, không phải bằng tiền. Nhà đầu tư phải có danh mục chứng khoán cơ cấu theo thông báo của VFM tại ngày giao dịch hoán đổi nếu họ muốn tham gia góp vốn. Những cổ phiếu này sẽ đổi lấy một lô chứng chỉ quỹ có giá trị ban đầu 1 tỉ đồng (mệnh giá 10.000 đồng, 100.000 đơn vị một lô). Việc hoán đổi thực hiện thông qua các thành viên lập quỹ. Bảy công ty chứng khoán đã ký kết thỏa thuận làm thành viên lập quỹ của VFM là Bảo Việt, HSC, Bản Việt, VNDirect, Rồng Việt, Chứng khoán Vietcombank, Chứng khoán SaigonBank Berjaya.
VFMVN30 theo đó, sẽ có đặc tính của cả quỹ đóng và quỹ mở. Nhà đầu tư mua bán với số lượng nhỏ có thể giao dịch trên sàn như mua bán một cổ phiếu niêm yết thông thường. Trong trường hợp mua bán lô lớn, họ có thể giao dịch với công ty quản lý quỹ nếu xét thấy thanh khoản không đảm bảo.
Trao đổi với TBKTSG, đại diện cơ quan quản lý cho biết sự hoạt động hiệu quả của VFMVN30 sẽ là chất kích thích cho các quỹ khác huy động thêm được vốn và nhấn mạnh hơn vai trò của các nhà tạo lập thị trường. Còn hiệu quả đến đâu, phải đợi VFMVN30 niêm yết và giao dịch mới biết được.
No comments:
Post a Comment